Να δημιουργηθεί «άγαλμα του Ορφέα» στη Λεπτοκαρυά – Γράφει ο φιλόλογος – αρχαιολόγος Ιωάννης Τζιόλας

Γνωρίζουμε πως η Λεπτοκαρυά είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα Λείβηθρα, την πατρίδα του Ορφέα. Είχα την τύχη να είμαι από τους πρώτους αρχαιολόγους που ξεκίνησε τις ανασκαφές στην ακρόπολη των Λειβήθρων, το έτος 1995. Δυστυχώς όμως, (μέχρι σήμερα) στην κεντρική πλατεία του χωριού, δεν έχουμε βάλει ούτε ένα «άγαλμα του Ορφέα», κάτι που θα αποτελέσει […]

Όλο το άρθρο

Ο ανθυποπλοίαρχος Εμμανουήλ Αντωνιάδης – Γράφει ο φιλόλογος – Αρχαιολόγος Ιωάννης Τζιόλας

Ο Εμμανουήλ Αντωνιάδης σκοτώθηκε  στις 11 Απριλίου 1897, στη Σκάλα Λεπτοκαρυάς και ήταν ο πρώτος νεκρός απόφοιτος της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων. Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 23-08-1869. Πατέρας του ήταν ο Κρητικός Γεώργιος Αντωνιάδης, ενώ μητέρα του η Υδραία αρχοντοπούλα Κονδύλω Θεοδωράκη. Εισήχθη στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, στις 12-07-1885, (λειτουργούσα από το 1884), από την οποία […]

Όλο το άρθρο

Το έθιμο “Μ’σοσαράκοστους” στην παλαιά Λεπτοκαρυά

Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως ονομάζεται η τρίτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, κατά την οποία τιμάται ο σταυρός, το σύμβολο της χριστιανικής πίστης. Πρόκειται για μεσο-νηστήσιμη Κυριακή, βρίσκεται δηλαδή στο μέσο της σαρανταήμερης νηστείας. Οι χριστιανοί προσκυνώντας τον σταυρό, θυμούνται το πάθος του Χριστού και παίρνουν δύναμη να συνεχίσουν τη νηστεία. Κατά τη διάρκεια της πρωινής λειτουργίας, […]

Όλο το άρθρο

Η συμβολή των Σέρβων στην Ελληνική επανάσταση του 1821

Με αφορμή τη συμπλήρωση διακοσίων ετών από την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης (1821 – 2021), θα αναφερθούμε στη συμβολή των Σέρβων, που βοήθησαν τους Έλληνες αγωνιστές για να αποτινάξουν τον Οθωμανικό ζυγό. Έτσι, εάν ανατρέξει κάποιος στους καταλόγους με τα επώνυμα των ηρώων του 1821, θα συναντήσει αρκετά ονόματα αγωνιστών Σερβικής προέλευσης, είτε στην αυτούσια […]

Όλο το άρθρο

Το έθιμο ο “Λάζαρος” στην παλαιά Λεπτοκαρυά – Γράφει ο Ιωάννης Τζιόλας

Το πρώτο Σάββατο της Μ. Σαρακοστής, (αμέσως μετά την Καθαρά Δευτέρα) ημέρα που γιόρταζαν οι Άγιοι Θεόδωροι, τα κορίτσια της Παλαιάς Λεπτοκαρυάς στόλιζαν τον “Λάζαρο”. Πρόκειται καθαρά για γυναικεία εκδήλωση και απαγορεύονταν η συμμετοχή των ανδρών. Την παραμονή,  τα κορίτσια, αλλά και οι παντρεμένες νεότερες γυναίκες, οργανώνονταν σε μεγάλες παρέες, το πολύ μέχρι δέκα ατόμων. […]

Όλο το άρθρο

“Λείβηθρον” ή “Λευτοκαρυδιά“ ; Γράφει ο Ιωάννης Τζιόλας

Τα “Λείβηθρα” είναι η πατρίδα του Ορφέα. Βρίσκονται ανάμεσα στην παλαιά Λεπτοκαρυά και στη Σκοτίνα. Για πρώτη φορά τα “Λείβηθρα”, αναφέρονται (το 1788) σε χάρτη του Γάλλου χαρτογράφου, (Jean Denis Barbie du Bocage: La Thessalie, Paris – 1788). Επομένως μας είναι γνωστά πάνω από διακόσια τριάντα χρόνια. Η αρχαιολογική σκαπάνη τα εντόπισε (δυστυχώς) μόλις το […]

Όλο το άρθρο

Η «Τρανή Βρύση» στην παλαιά Λεπτοκαρυά. Γράφει ο φιλόλογος-αρχαιολόγος Ι. Τζιόλας

Η «Τρανή Βρύση», βρίσκονταν στην κεντρική πλατεία του χωριού. Από το όνομά της συμπεραίνουμε, πως ήταν η σημαντικότερη βρύση της παλαιάς Λεπτοκαρυάς. Τα νερά της ήταν πολύ κρύα και τα έπαιρνε από τα βράχια που βρισκόταν στη γύρω περιοχή. Πάνω από το σωλήνα όπου έβγαινε το νερό, ήταν εντοιχισμένη μια μαρμάρινη πλάκα, (διαστάσεων 40εκ Χ […]

Όλο το άρθρο

Φορητή εικόνα του “αγίου Διονυσίου του έν Ολύμπω” στην Κύπρο – Γράφει ο φιλόλογος Αρχαιολόγος Ιωάννης Τζιόλας

Όταν το έτος 2006, επισκέφθηκα ως εκπαιδευτικός μαζί με το σχολείο μου την Κύπρο, με έκπληξη είδα (στο εκκλησιαστικό μουσείο Λάρνακας) μία μεταβυζαντινή εικόνα, με τον “άγιο Διονύσιο τον έν Ολύμπω”. Μετά από έρευνα παρατήρησα, πως καμία εκκλησία της Πιερίας, δεν είχε αντίγραφο της εικόνας αυτής. Έχοντας υπόψη, το άρθρο του αρχαιολόγου Χριστόδουλου Χατζηχριστοδούλου, που […]

Όλο το άρθρο

Κάλαντα & έθιμα των Φώτων στην παλαιά Λεπτοκαρυά – Γράφει ο φιλόλογος- αρχαιολόγος Ι. Τζιόλας

Οι κάτοικοι της παλαιάς Λεπτοκαρυάς, πίστευαν πως τα Χριστούγεννα «έρχονταν» τα “δωδεκάημερα” (δηλ. “καλικάντζαροι” που ενοχλούσαν τους ανθρώπους). Τα “δωδεκάμερα” ήταν «δαιμονικά» που κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους ανθρώπους ως την ημέρα των Φώτων, γι’ αυτό και λεγόταν “δωδεκάμερα”, (δηλ. δώδεκα μέρες, όσες ήταν και οι ημέρες από τα Χριστούγεννα ως και τα Φώτα). Μόλις περνούσαν και […]

Όλο το άρθρο

Έθιμα των Χριστουγέννων στην παλαιά Λεπτοκαρυά – Γράφει ο φιλόλογος – αρχαιολόγος, Ιωάννης Τζιόλας

Στην παλαιά Λεπτοκαρυά, κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου (ημέρα που άρχιζε η Σαρακοστή, δηλ. σαράντα ημέρες πριν τα Χριστούγεννα), άρχιζαν και τα “σαραντάημερα”. Έτσι, για να μην μπορούν να μπαίνουν μέσα στα σπίτια, τα “σαραντάμερα” (δηλ. οι καλικάντζαροι), μόλις έπεφτε το σκοτάδι, όλες οι νοικοκυρές θυμιάτιζαν το σπίτι τους. Σε ένα φτυαράκι βάζανε λίγα κάρβουνα […]

Όλο το άρθρο

Ο Άγιος Νικόλαος στην παλαιά Λεπτοκαρυά

Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς χτίστηκε η παλαιά Λεπτοκαρυά. Ίσως να χτίστηκε ανάμεσα στα 1580 – 1620. Οι παλιές παραδόσεις του χωριού μας λένε πως πριν από εξακόσια περίπου χρόνια, το χωριό ήταν χτισμένο στη θέση “Λεφτοκαρυές”. Σ’ εκείνη την τοποθεσία ζούσαν πολλά και φαρμακερά φίδια, τα οποία ανάγκασαν τους κατοίκους να μετακομίσουν και να χτίσουν […]

Όλο το άρθρο

Αρχαία Άτηρα – Κατερίνη, γράφει ο φιλόλογος- αρχαιολόγος Ι. Τζιόλας

Μας είναι άγνωστο από πότε η Κατερίνη υπήρχε ως κωμόπολη. Πολλοί περιηγητές, αλλά και πολλοί χάρτες, ήδη από το 13ο αιώνα, μας αναφέρουν μία πόλη με το όνομα “Άτηρα” (σταθμός ή οικισμός “Hatera”) και αρκετοί είδαν και επίδραση στο όνομα της πόλης “Κατερίνη – Κάτηρα – Χάτηρα- Άτηρα”. Έτσι, στον “οδοιπορικό πίνακα Peutinger”, κατά μήκος […]

Όλο το άρθρο

Η “Άγία Τριάδα” στην παλαιά Λεπτοκαρυά

Στην εικόνα βλέπουμε την εκκλησία της Αγίας Τριάδας στην παλαιά Λεπτοκαρυά. Πρόκειται για μία σπάνια εικόνα, πριν από την δεκαετία του 1960. (Το έδαφος της παλαιάς Λεπτοκαρυάς πάθαινε καθίζηση, με αποτέλεσμα να πέφτουν τα σπίτια του χωριού, η πολιτεία αναγκάστηκε από το 1952 έως το 1960, να μεταφέρει το χωριό στην καινούργια του θέση, όπου […]

Όλο το άρθρο