Επιστολή της Ευ. Παπαδοπούλου προς την ΠΕΔΑ για την απόφαση του ΔΣ για το Σ/Ν για την συνεπιμέλεια

.

Στην επιστολή της προς την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής η Ευγενία Ν. Παπαδοπούλου, τ. Γεν. Γραμματέας Ένωσης ΣΕΕΔΔ, αναφέρει:

Αξιότιμα μέλη της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής,

Δυσάρεστη πραγματικά έκπληξη, αλλά καθόλου ασυνήθιστη για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, αποτελεί η απόφαση του Δ.Σ της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής, η οποία ελήφθη κατά την διάρκεια  συνεδρίασης την Μεγάλη Τρίτη 27^η Απριλίου, με θέμα εκτός Ημερήσιας Διάταξης: «Εισήγηση Επιτροπής Ισότητας, σχετικά με το Σχέδιο Νόμου: Μεταρρυθμίσεις, αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού Δικαίου», με εισηγήτρια την Πρόεδρο της Επιτροπής Ισότητας και Δήμαρχο Αγίου Δημητρίου, κα. Μαρία Ανδρούτσου.

Κύρια εισηγητική πρόταση, όπως προκύπτει από την ως άνω αναφερόμενη απόφαση, αποτελεί  ότι: «Το Σχέδιο Νόμου, που προβλέπει αναθεώρηση άρθρων του οικογενειακού δικαίου, που αφορούν στην ρύθμιση των σχέσεων, της επιμέλειας, μέριμνας και επικοινωνίας των γονέων και των ανήλικων τέκνων τους, εγείρει σειρά προβληματισμών που έχουν αναδειχθεί τόσο από την κοινωνία των πολιτών, τις φεμινιστικές και τις γυναικείες οργανώσεις, όσο και από μεγάλο μέρος της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και εξειδικευμένων επαγγελματικών φορέων. Το δε Διοικητικό Συμβούλιο της Π.Ε.Δ.Α. διεξήγαγε «ενδελεχή έρευνα όλων όσων επίσημα έχουν κατατεθεί κατά την διάρκεια της διαβούλευσης».

Στο δε σκεπτικό της εν λόγω απόφασης αναφέρονται επιγραμματικά:

α) «Το συμφέρον του παιδιού είναι μια αόριστη νομική έννοια η οποία εξειδικεύεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.»

β) «Μέχρι σήμερα, κάθε παιδί ήταν μοναδικό και την ιστορία του την εξέταζε ξεχωριστά ο/η δικαστής, καθιστώντας τις ισχύουσες διατάξεις του Οικογενειακού Δικαίου από τις πλέον προοδευτικές στην Ευρώπη.»

γ) «Παρόλο που απαλείφθηκε η διάταξη περί καθιέρωσης «υποχρεωτικής συνεπιμέλειας», τελικά δεν αποφεύχθηκε η διατύπωση της «εξίσου» άσκησης της γονικής, η οποία κατ’ ουσία μετατρέπει την γονική μέριμνα σε «μέγεθος», που σημαίνει ότι η γονική μέριμνα από ένα κατ’ αρχάς αναφαίρετο γονικό δικαίωμα και υποχρέωση, μετατρέπεται πλέον σε έννοια δεκτική ποσοτικής μέτρησης, με ενδεχόμενη δυνατότητα αφαίρεσης εκφάνσεων ή ανακατανομής της άσκησής της.»

δ) «Η ρύθμιση αυτή θα διογκώσει το φαινόμενο των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, καθώς με αφορμή την συνεπιμέλεια, ο κακοποιητικός γονέας θα βρίσκει νόμιμες αφορμές να παρεμβαίνει και να συνεχίζει την κακοποιητική συμπεριφορά»

ε)  «Το – προς ψήφιση – νομοσχέδιο έρχεται σε ευθεία αντίθεση με σωρεία διατάξεων: της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, της Διεθνούς Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, της ΕΣΔΑ και την Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεως κατά των γυναικών.»

Τα δικά μου ερωτήματα ως απλή Ελληνίδα πολίτης, προς όλους όσοι έβαλαν την υπογραφή τους σε αυτήν την απαράδεκτη απόφαση είναι:

1^ο  ερώτημα:  Ποια η αναγκαιότητα να εισαχθεί εσπευσμένα και εκτός ημερήσιας διάταξης (!), κατά την διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, ένα θέμα που σύμφωνα με το αιτιολογικό της απόφασης, έχει αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων αλλά και ενδελεχούς έρευνας της Π.Ε.Δ.Α. πολύ δε περισσότερο όταν ο κοινωνικός – δημόσιος διάλογος για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου, υφίσταται τουλάχιστον έναν χρόνο;

2^ο  ερώτημα: Τι οδήγησε το Δ.Σ της Π.Ε.Δ.Α. στο αβίαστο συμπέρασμα, πως το συμφέρον του παιδιού είναι μια αόριστη νομική έννοια;

3^ο  ερώτημα: Τι οδήγησε την Επιτροπή Ισότητας στα συμπεράσματά της περί «του συμφέροντος του παιδιού» και για ποιο λόγο δεν φαίνεται να έχει λάβει υπόψη τις δημοσιοποιημένες θέσεις επιστημονικών οντοτήτων όπως:

• Του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων, ο οποίος εισηγείται την κατά νομικό τεκμήριο συνεπιμέλεια, με εναλλασσόμενη κατοικία και ίσο χρόνο ανάμεσα στους δύο γονείς, ικανοποιώντας το δικαίωμα και την ανάγκη των παιδιών για ανατροφή και από τους δύο γονείς και την διασφάλιση της γονικής ισότητας μεταξύ των φύλων.
• Της Εταιρίας Ελλήνων Ψυχολόγων (ΕΛΨΕ), η οποία υποστηρίζει ότι το συμφέρον του παιδιού είναι να ανατρέφεται και από τους δύο γονείς του και η Πολιτεία πρέπει να το διασφαλίσει.

• Του Συμβουλίου Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ), ο οποίος υποστηρίζει το αίτημα της από κοινού άσκησης της επιμέλειας / κοινής ανατροφής με ίσο χρόνο και από τους δύο γονείς, διότι αυτό αφενός μεν αποτελεί αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα των παιδιών να μην αποξενώνονται από τον έναν γονέα, αφετέρου δε πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις για γονική ισότητα μεταξύ των φύλων.

• Του Συνηγόρου  του Παιδιού, ο οποίος υπερασπίζεται ότι: συμφέρον του παιδιού αποτελεί η αναγνώριση και αποτελεσματική προστασία του δικαιώματός του σε κοινή φροντίδα και ανατροφή από τους γονείς του, ανεξαρτήτως της διάρρηξης του νομικού (όπου υφίσταται) ή/και φυσικού δεσμού μεταξύ των γονέων, η άσκηση της γονικής μέριμνας στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένης και της επιμέλειας, από αμφότερους τους γονείς και η διασφάλιση ισόρροπου, ισοβαρούς, ισόχρονου και ισάξιου (δικαιώματος αλλά πρωτίστως) καθήκοντος ανατροφής από εκείνους.

4^ο ερώτημα: Πώς προσδιορίζει το Δ.Σ της Π.Ε.Δ.Α. το «πραγματικό συμφέρον του παιδιού» αγνοώντας ή αποκρύπτοντας (στην περίπτωση της ενδελεχούς έρευνας…) δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες, όπως οι παρακάτω, που ενδεικτικά και μόνο αναφέρω;

• Το συμφέρον του τέκνου εξυπηρετείται από την Κοινή Φυσική Επιμέλεια (ΚΦΕ), επειδή τα παιδιά έχουν α) ποιοτικότερες και στενότερες οικογενειακές σχέσεις – σχέσεις με συνομηλίκους β) καλύτερη σωματική υγεία και ψυχική υγεία γ) λιγότερα ψυχοσωματικά προβλήματα (συγκεκριμένα: χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους, επιθετικότητας, χαμηλότερα ποσοστά καπνίσματος και χρήσης τοξικών ουσιών) δ) υψηλότερη σχολική επίδοση (Nielsen, 2018).
• Το συμφέρον του τέκνου εξυπηρετείται από την κατά νομικό τεκμήριο κοινή ανατροφή και από τους δύο γονείς, ενώ, η ύπαρξη σύγκρουσης μεταξύ των γονέων ή η εναντίωση του ενός στην κοινή ανατροφή δεν θα πρέπει να αποτελεί λόγο για την αποτροπή ή αντίκρουσή της. Μάλιστα, στην παρούσα έρευνα εμπειρογνώμονες και ακαδημαϊκοί, εξειδικευμένοι στις νομικές και ψυχολογικές επιπτώσεις των ρυθμίσεων επιμέλειας και των σχεδίων ανατροφής, τάσσονται υπέρ των διανυκτερεύσεων και με τους δύο γονείς και για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (Braver & Lamb, 2018).
• Το συμφέρον του τέκνου εξυπηρετείται από την κοινή κι εξίσου ανατροφή και από τους δύο γονείς. Ειδικότερα, τα παιδιά που ζουν ως επί το πλείστον με έναν γονέα έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης και βίωσης άγχους. Ο κίνδυνος εμφάνισης ψυχολογικών προβλημάτων στα παιδιά που ζουν κυρίως ή μόνο με τον έναν γονέα είναι 15% και 30% αντίστοιχα. Η συχνότητα χαμηλής ποιότητας ζωής και χαμηλής ευημερίας διπλασιάζεται για τα παιδιά σε αποκλειστική επιμέλεια σε σύγκριση με τα παιδιά που ζουν σε πυρηνικές οικογένειες και σχεδόν διπλασιάζεται σε σύγκριση με τα παιδιά που ζουν στο πλαίσιο της κοινής ανατροφής (Bergstrom, 2020).
• Tο συμφέρον του τέκνου εξυπηρετείται από την κοινή ανατροφή με διανυκτερεύσεις των παιδιών και στην πατρική οικία, η οποία θα έπρεπε να είναι ο κανόνας για τα παιδιά όλων των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων βρεφών και νηπίων (Warshak, 2014).

5^ο ερώτημα: Τι είδους «ενδελεχή» έρευνα διεξήγαγε το  Διοικητικό Συμβούλιο της Π.Ε.Δ.Α. σχετικά με όσα επίσημα έχουν κατατεθεί κατά την διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης, εφόσον, έστω και μια απλή «επίσκεψη» στην  ιστοσελίδα που «φιλοξενεί» την δημόσια διαβούλευση, είναι αρκετή, για να καταλάβει κάποιος την συντριπτική αριθμητική υπεροχή της ελληνικής κοινωνίας, που ζητά από την Πολιτεία να υπερασπισθεί το δικαίωμα του κάθε παιδιού, να μεγαλώνει και με τους δύο του γονείς (υπό την αυστηρή προϋπόθεση) ότι αυτοί είναι κατάλληλοι;

6^ο ερώτημα: Από άγνοια ή σκοπιμότητα το ΔΣ της Π.Ε.Δ.Α. συνδέει το νομοσχέδιο με την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης; Πόσω δε μάλλον, εφόσον σκοπός της σύμβασης δεν είναι να ρυθμίσει την οικογενειακή ζωή ή/και  την δομή της οικογένειας, επομένως, δεν περιλαμβάνει ορισμό της «οικογένειας» ούτε προωθεί συγκεκριμένο είδος οικογενειακού περιβάλλοντος. Η σύμβαση απαιτεί από τις κυβερνήσεις να διαφυλάττουν την ασφάλεια των θυμάτων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο στο σπίτι τους ή απειλούνται από μέλη της οικογένειας, συζύγους ή ερωτικούς συντρόφους, γεγονός που δυστυχώς αποτελεί και την πιο συνηθισμένη μορφή βίας.

Επιπλέον, η σύμβαση επιδιώκει να προσφέρει ασφάλεια, προστασία, υποστήριξη καθώς και την προοπτική ανασυγκρότησης μίας ζωής χωρίς βία, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό στην περίπτωση που υπάρχουν παιδιά. Δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τα πλεονεκτήματα της Κοινής Φυσικής Επιμέλειας!

Τέλος, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης δεν εφαρμόζεται αποκλειστικά στις γυναίκες, εφαρμόζεται κυρίως στις γυναίκες, διότι καλύπτει μορφές βίας, τις οποίες βιώνουν μόνον οι γυναίκες λόγω του φύλου τους (αναγκαστική άμβλωση, ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων) ή τις οποίες οι γυναίκες βιώνουν πολύ συχνότερα από τους άντρες (σεξουαλική βία και βιασμός, επίμονη παρακολούθηση, σεξουαλική παρενόχληση, ενδοοικογενειακή βία, αναγκαστικός γάμος, αναγκαστική στείρωση). Αυτές οι μορφές βίας αποτελούν απόρροια άνισων σχέσεων εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών και αποτέλεσμα διάκρισης κατά των γυναικών.

7^ο ερώτημα: Από άγνοια ή σκοπιμότητα το ΔΣ της Π.Ε.Δ.Α. φαίνεται να μην λαμβάνει υπόψη επίσημα στοιχεία από την Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά;

Εν κατακλείδι, οι Δήμοι είναι πράγματι οι εγγύτεροι φορείς του Κράτους στους πολίτες. Ως τέτοιοι φορείς λοιπόν, έχουν υποχρέωση να επιδεικνύουν ευαισθησία αντανακλαστικών, να ερευνούν, να πληροφορούνται έγκαιρα και έγκυρα και να μην προβαίνουν σε πράξεις, που δημιουργούν στην καλύτερη των περιπτώσεων ερωτηματικά και στην χειρότερη υποψίες.

 Μετά τα προεκτεθέντα αιτούμαι να επανεξεταστεί το θέμα παρουσία όλων των δημοτικών αρχόντων που αποτελούν μέλη της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής, οι οποίοι οφείλουν να αξιολογήσουν, να διασταυρώσουν όλα τα στοιχεία που αναφέρονται στην παρούσα επιστολή και να αποφασίσουν εκ νέου κατά συνείδηση, ακυρώνοντας την συγκεκριμένη απόφαση.

Ευγενία Ν. Παπαδοπούλου
τ. Γεν. Γραμματέας Ένωσης ΣΕΕΔΔ