Μιλήσαμε με τον Σταύρο Κακουλίδη από τους “Ενεργούς Μπαμπάδες” και μας έφερε αντιμέτωπους με κάποιες σκληρές αλήθειες για τη συνεπιμέλεια
Το θέμα διαζύγιο εγείρει ένα βασικό ζήτημα, το κομμάτι της επιμέλειας. Αυτό στη θεωρία λύνεται με τη μητέρα, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων να αναγάγεται στη μοναδική επιλογή Γονέα που καλείται να την αναλάβει, αφήνοντας τους πατεράδες των διαζευγμένων ζευγαριών να διαχειριστούν τις λιγοστές μέρες και ώρες με τα παιδιά τους. Το τελευταίο διάστημα, σε μια εποχή που κινεί τους ανθρώπους να διεκδικήσουν όσα δικαιώματά τους καταπατώνται συστηματικά, οι μπαμπάδες ενεργοποιούνται και συσπειρώνονται, δίνοντας τη δική τους μάχη για συνεπιμέλεια. Μόνο που δε μάχονται μόνο για τα δικά τους δικαιώματα, αλλά και για τον παιδιών τους.
Μιλήσαμε με τον Σταύρο Κακουλίδη, μέλος του ΔΣ των Ενεργών Μπαμπάδων, μιας ομάδας ανθρώπων που δρα ενεργά για να γίνει η συνεπιμέλεια από ευσεβής πόθος, παραγματικότητα. Μας έλυσε όλες τις απορίες, αλλά κυρίως μας έφερε αντιμέτωπους με μερικές αλήθειες: η συνεπιμέλεια δεν αφορά αποκλειστικά τους μπαμπάδες. Οι άντρες που ζητούν ίσο χρόνο με τα παιδιά τους μόνο “εχθροί” και αμφισβητητές του ρόλου της μητέρας δεν είναι. Η συνεπιμέλεια είναι ένα βασικό δικαίωμα κάθε παιδιού χωρισμένων γονιών.
Ποιοι είναι οι Ενεργοί Μπαμπάδες; Ποια είναι τα άτομα που απαρτίζουν αυτή τη δράση;
Πίσω από τους «Ενεργούς Μπαμπάδες Για τα Δικαιώματα του Παιδιού» υπάρχει μία συντονιστική επιτροπή η οποία είναι υπεύθυνη για την εικόνα και τις δράσεις που βγαίνουν προς τα έξω απαρτιζόμενη από δέκα άτομα. Η συντονιστική μαζί με τους φίλους που μας ακολουθούν και μας υποστηρίζουν είμαστε απλοί άνθρωποι που αγωνιούμε για τα παιδιά μας και αποφασίσαμε να φτιάξουμε αυτό το κίνημα για να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά τους, ιδιαίτερα το ατομικό δικαίωμα κάθε παιδιού να ανατρέφεται και από τους δύο του γονείς. Η συμμετοχή του καθενός από εμάς προς τον κοινό σκοπό γίνεται αποκλειστικά και μόνο με την ιδιότητα του πατέρα, ανεξαρτήτως επαγγέλματος και ειδικότητας. Η ονομασία «Ενεργοί Μπαμπάδες» επιλέχτηκε ως στατιστικό στοιχείο και όχι ως κάποια μορφή αντιπαλότητας ή αντιδικίας προς τις γυναίκες και μητέρες των παιδιών μας, τις οποίες τιμούμε και αναγνωρίζουμε το σημαντικό τους ρόλο.
Ποια είναι η δράση σας και ποιοι οι σκοποί της; Πώς συναντηθήκατε και πώς αποφασίσατε να ενώσετε τις δυνάμεις σας;
Οι δράσεις μας είναι πολλές και ποικίλες, ενδεικτικά σας αναφέρω την πρόσφατη συνεργασία μας με την εταιρεία δημοσκοπήσεων FocusBari για την διενέργεια πανελλήνιας δημοσκόπησης σχετικά με το πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία στην αποδοχή της συνεπιμέλειας όταν χωρίζει ένα ζευγάρι με αντιδικία και το αποτέλεσμα ήταν θετικό στο 88,8% των ερωτηθέντων. Προσπαθούμε να ενημερώνουμε την κοινή γνώμη με συνεντεύξεις που δίνουμε στα ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ. Επίσης, δημοσιεύουμε σε εβδομαδιαία βάση δελτία τύπου όπου αναφέρονται είτε τα πορίσματα των επιστημόνων σχετικά με την αναγκαιότητα αλλαγής του θεσμικού πλαισίου, είτε σε πραγματικές ιστορίες που αναδεικνύουν την σπουδαιότητα του κοινωνικού αυτού προβλήματος. Προσπαθούμε διαρκώς να ενημερώνουμε τους πολιτικούς και την κοινή γνώμη, εκθέτοντας επιχειρήματα και τεκμηριώνοντας τις θέσεις μας. Το αντάμωμα μας έγινε διαδικτυακά λόγω της διαφορετικής γεωγραφικής διαμονής του καθενός μας και παρόλο που υπάρχει η πεποίθηση ότι το διαδίκτυο αποξενώνει τους ανθρώπους στην δική μας περίπτωση όχι μόνο δεν ίσχυσε αλλά συνέβη το ακριβώς αντίθετο με το γνωστά αποτελέσματα σήμερα.
Είναι αναφαίρετο δικαίωμα των παιδιών να ανατρέφονται και να υπάρχουν στην ζωή τους και οι δύο τους γονείς, είτε αυτοί είναι παντρεμένοι, χωρισμένοι ή εκτός γάμου.
Στηρίζετε το αίτημά σας σε ένα μεγάλο βαθμό και στο κομμάτι των δικαιωμάτων του παιδιού. Πώς καταπατώνται αυτά με τις συνθήκες που ισχύουν σήμερα στη χώρα;
Με βάση τις εθιμοτυπικές δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται σήμερα από τα ελληνικά δικαστήρια, ο χρόνος επικοινωνίας που δίδεται στο παιδί με τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια ανέρχεται σε μερικές ώρες την εβδομάδα με 2 διανυκτερεύσεις τον μήνα, χρόνος ο οποίος αντιστοιχεί στο 5% του συνολικού, ενώ όλες οι επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει αναφέρουν ότι ο ελάχιστός χρόνος που πρέπει ένα παιδί να περνάει με τον γονέα του για να αναπτυχθεί φυσιολογικά από ψυχοσωματικής πλευράς πρέπει να είναι τουλάχιστον 35%, δηλαδή 11 ολόκληρα 24ωρα. Αυτό ορίζεται από τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού που ψηφίστηκε το 1992 και από την Ελλάδα η οποία και αναφέρει ρητά ότι είναι δικαίωμα του παιδιού να ανατρέφεται και από τους δύο γονείς του είτε αυτοί είναι παντρεμένοι είτε όχι, το οποίο καταπατάται και παραβιάζεται στο 98% των δικαστικών αποφάσεων.
Το ισχύον νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δίνει την επιμέλεια στον ένα γονέα, και κυρίως στη μητέρα, και μάλιστα σε ζητήματα βασικά για τη διατροφή του παιδιού. Ποιες είναι οι επιπτώσεις; Τόσο για τους δυο γονείς όσο και για το παιδί.
Πράγματι συμβαίνει αυτό και μας λυπεί ιδιαίτερα όχι τόσο για εμάς τους γονείς όσο για τα ίδια τα παιδιά. Αναλυτικότερα, στο 98% των περιπτώσεων οι δικαστικές αποφάσεις δίνουν την αποκλειστική επιμέλεια στον ένα μόνο γονέα, (Μητέρα), οπότε νομοτελειακά και σταδιακά ο έτερος γονέας (Πατέρας) αποξενώνεται από το παιδί του και αυτό αποτελεί μορφή ενδοοικογενειακής βίας με ολέθρια αποτελέσματα στην ψυχική υγεία του παιδιού και κατά συνέπεια στο κοινωνικό σύνολο. Η θεσμοθέτηση της συνεπιμέλειας ως βασική αρχή του οικογενειακού μας δικαίου είναι μία κατάσταση win – win – win όπου κερδισμένοι βγαίνουν όλοι. Οι μητέρες θα έχουν ελεύθερο προσωπικό χρόνο, οι μπαμπάδες θα περνούν περισσότερο και ποιοτικότερο χρόνο με τα παιδιά τους και τα παιδιά θα έχουν και τους δύο στην ζωή τους το οποίο είναι και το βέλτιστο βάση διεθνών αλλά και εγχώριων επιστημονικών ερευνών και πορισμάτων που πραγματοποιήθηκαν στο πολύ πρόσφατο παρελθόν. Όλες οι επιστημονικές έρευνες είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα μας energoimpampades.gr.
Πώς ακριβώς ορίζετε τη συνεπιμέλεια; Τι συνιστώσες έχει αυτή;
Η συνεπιμέλεια σημαίνει ότι και οι δύο γονείς συμμετέχουν στην ανατροφή των παιδιών τους, έχοντας ίσα δικαιώματα, υποχρεώσεις και ευθύνες, με ίσο χρόνο επικοινωνίας. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά έχουν την δυνατότητα να αναπτύσσουν αρμονικά τις ψυχοσωματικές τους δεξιότητες. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα των παιδιών να ανατρέφονται και να υπάρχουν στην ζωή τους και οι δύο τους γονείς, είτε αυτοί είναι παντρεμένοι, χωρισμένοι ή εκτός γάμου.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα για αυτή τη συνθήκη. Γιατί δεν έχει γίνει δεκτό από τους ελληνικούς θεσμούς και την κοινωνία πιστεύετε;
Η Ελλάδα αρνείται να εναρμονιστεί με τους κανόνες του Ευρωπαϊκού Δικαίου, εμμένοντας στο σύστημα της αποκλειστικής επιμέλειας των τέκνων, σε περίπτωση διαζυγίου. Ήδη από το 2015 υπάρχει ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης (2079/2015) το οποίο έχει συνυπογράψει και η Ελλάδα, για την ισότητα των δυο φύλων και τα δικαιώματα των παιδιών με ίσες γονικές ευθύνες απέναντι στα παιδιά, ίσο χρόνο επικοινωνίας και με τους δύο γονείς με εναλλασσόμενη κατοικία. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην χώρα μας, στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης , όπως στην Γαλλία, το Βέλγιο, την Δανία, τη Σουηδία, Ελβετία, Νορβηγία και σε πολλές άλλες χώρες εκτός Ευρώπης ισχύει ήδη ο θεσμός της φυσικής συνεπιμέλειας με ευεργετικά αποτελέσματα στην ψυχοσύνθεση των παιδιών. Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι η Ελληνική κοινωνία είναι απολύτως έτοιμη να δεχτεί την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου με την θεσμοθέτηση της συνεπιμέλειας, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται με την Πανελλαδική δημοσκόπηση που διενεργήθηκε τον Οκτώβριο του 2020 από την εταιρεία FOCUS όπου σε δείγμα 1000 ατόμων το 88,8% τάσσονται υπέρ της συνεπιμέλειας.
Σε μια εποχή που η ισότητα των φύλων είναι στις πρώτες γραμμές της ατζέντας, το κομμάτι της συνεπιμέλειας δε θα μπορούσε να είναι και θεμέλιος λίθος για τη μεγάλη αλλαγή σε ζητήματα έμφυλων διακρίσεων;
Πολύ σωστά το θέτετε το ζήτημα, γιατί η συνεπιμέλεια συνδέεται άρρηκτα με τον θεσμό της οικογένειας που είναι ο θεμέλιος λίθος για κάθε κοινωνία και θα πρέπει να φροντίζουμε ώστε να προστατεύετε είτε χωρίσει το ζευγάρι είτε όχι. Χωρίζουμε ως ζευγάρι, όχι ως γονείς και αυτό θα πρέπει να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλμού γιατί αφορά παιδικές ψυχές που θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην αυριανή κοινωνία, εκτός και αν θέλουμε ένα μεγάλο ποσοστό των αυριανών Ελλήνων πολιτών να έχουν κενά ψυχολογικά και συναισθηματικά λόγω της απουσίας του ενός γονέα από την ζωή τους.
Υπάρχουν μητέρες που στηρίζουν τον αγώνα σας; Ποια είναι η τάση;
Βέβαια και υπάρχουν μητέρες αλλά και πολλές γυναίκες που στηρίζουν τον αγώνα μας. Επί τη ευκαιρία θα ήθελα να επισημάνω ότι μέσα στην συντονιστική μας επιτροπή υπάρχουν και δύο γυναίκες των οποίων η βοήθεια είναι πολύτιμη. Η τάση που υπάρχει και την αντιλαμβανόμαστε καθημερινά, είναι ξεκάθαρα αυξητική, όλο και περισσότερες μητέρες έρχονται να συστρατευτούν μαζί μας και να προσπαθήσουν για τον κοινό σκοπό.
Με την ολοκληρωτική απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τις 21:00 δημιουργείται ουσιαστικό και έντονο πρόβλημα σε πολλούς πατεράδες που ασκούν το νόμιμο δικαίωμα της επικοινωνίας με τα παιδιά τους
Τελικά, περιμένουμε κάποια άμεση αλλαγή από μέρα σε μέρα ή είναι μακρύς ο αγώνας;
Όπως όλες οι αλλαγές στην Ελλάδα χρειάζονται χρόνο μέχρι να ενσωματωθούν στην κοινωνία έτσι και αυτή θα χρειαστεί χρόνο. Το θετικό σε όλο αυτό είναι πως πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια ακούσαμε τον Υπουργό μιας κυβέρνησης να παίρνει ξεκάθαρα θέση υπέρ της συνεπιμέλειας και της φυσικής παρουσίας των δύο γονέων στην ανατροφή και στο μεγάλωμα των παιδιών. Είχε συσταθεί και μια νομοπαρασκευαστική επιτροπή τον Απρίλιο για την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου η οποία και κατέθεσε το πόρισμα της αρχές Νοεμβρίου και ελπίζουμε μέσα στον Δεκέμβριο να κατατεθεί το νομοσχέδιο προς ψήφιση στην Βουλή.
Σε επίπεδο lockdown, πώς καλύπτεται νομικά ένας πατέρας που δεν έχει την επιμέλεια; Τον καλύπτει ο νόμος για μετακινήσεις; Οι μέρες με το παιδί υπάρχουν κανονικά, παρά την καραντίνα;
Κάθε γονιός που δεν έχει την επιμέλεια και προσπαθεί να χωρέσει σε λίγες ώρες την ουσιαστική επικοινωνία με τα παιδιά του, κυριολεκτικά δίνει μάχη με τον χρόνο! Η περίοδος της πανδημίας και των περιορισμών στις μετακινήσεις, είναι αλήθεια ότι έχει εντείνει τα προβλήματα, κυρίως από την άποψη της ουσιαστικής διευκόλυνσης από την πλευρά των γονέων που έχουν την αποκλειστική επιμέλεια. Είναι πολλές οι καταγγελίες που έχουν έλθει σε γνώση μας από μέλη για μη τήρηση των αποφάσεων εν μέσω κορονοϊού. Από την άλλη, το γεγονός ότι προβλέπεται ο κωδικός ‘5’ για την μετακίνηση λόγω επικοινωνίας διαζευγμένων γονέων με τα παιδιά τους, είναι ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος και πως τα παιδιά που εμπλέκονται στην υπόθεση «διαζύγιο» είναι πολλά. Πρέπει να τα προστατεύσουμε με την εξασφάλιση της ισότιμης παρουσίας και των δύο γονέων στην ζωή τους. Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι με την ολοκληρωτική απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τις 21:00 δημιουργείται ουσιαστικό και έντονο πρόβλημα σε πολλούς πατεράδες που ασκούν το νόμιμο δικαίωμα της επικοινωνίας με τα παιδιά τους βάση δικαστικής απόφασης που ορίζει να επιστρέψουν τα παιδιά στις οικίες των μητέρων τους στις 21:00 ή ακόμη και μέχρι τις 22:00. Θα έπρεπε να εξαιρεθεί η επικοινωνία Πατέρα με τέκνα από αυτό το μέτρο.
Βάνα Κράβαρη
