Αρχίσαμε να γράφουμε τις πανεπιστημιακές μας εργασίες με χειροκίνητη γραφομηχανή. Τυπώσαμε σε πολύγραφο το πρώτο μας βιβλίο! Κατόπιν περάσαμε στη θρυλική ηλεκτρική γραφομηχανή IBM με μπαλάκι για να φτάσουμε σε εκείνη με μια μικρή μνήμη.
Συνεχίσαμε με τις κάρτες διάτρησης των πρώτων ηλεκτρονικών υπολογιστών (Η/Υ) και με το λειτουργικό σύστημα DOS με το οποίο «μιλούσαμε» ώρες με αυτούς. Τα πρώτα Macintosh για να τα θέσουμε σε λειτουργία μάς έβγαζαν την ψυχή βάζοντας και βγάζοντας δέκα φορές και πάνω δισκέτες που φόρτωναν τα προγράμματα που χρειαζόμασταν.
Τα προγράμματα Word Perfect, το War Star 2000, το Lotus μάς έδωσαν μια σχετική ανεξαρτησία στη γραφή και σε απλούς υπολογισμούς. Οποιος είχε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 Η/Υ με 20 ΜΒ μνήμη ήταν προνομιούχος. Η μεγάλη επανάσταση έγινε βέβαια με το fax, τους αυτόματους τηλεφωνητές για να καταλήξουν όλα στα e-mails, το viber, το messenger κ.ά.
Από την πολύπλοκη αριθμομηχανή του Texas Instruments, «πηδήξαμε» στα Windows, μια μοναδική ευκολία. Ακόμη, από την κιμωλία περάσαμε στα διαφανοσκόπια, τις μηχανές slides και, τέλος, στο Power Point καλύπτοντας έτσι τις ανάγκες της διδασκαλίας. Και οι απαιτήσεις αυξάνονται.
Δεν σταματάμε η γενιά των 60άρηδων να προσαρμοζόμαστε στις απαιτήσεις της εποχής που τρέχουν… Ρωτώντας δεξιά και αριστερά μαθαίναμε… Οι φοιτητές/τριές μας συχνά γελούν με τις απορίες που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των Η/Υ. Μοιάζουμε ενίοτε… αναλφάβητοι στα μάτια των νέων παιδιών και όμως τα καταφέρνουμε, άλλοτε με τη βοήθειά τους και άλλοτε μόνοι μας πεισματωμένοι ψάχνοντας για ώρες αυτονόητες λύσεις.
Αν δώσεις όμως σε έναν 20άρη μια γραφομηχανή και ζητήσεις να σου δείξει τη χρήση της, τότε την κοιτάζει σαν να βλέπει ένα… πολύτιμο αρχαίο βάζο!
Και οι δεκαετίες περνούν… Τα χειροκίνητα πλήκτρα γίνονται φωνές που προκαλούν πλέον τη δακτυλογράφηση κειμένων. Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι θα επικοινωνούσαμε με τα πέρατα της Γης μέσω Skype ή θα είχαμε στα χέρια μας ένα κινητό τηλέφωνο που υποκατέστησε Η/Υ σε όγκο δύο κοντέινερ της περιόδου των αρχών της δεκαετίας του 1970.
Και φτάνουμε στο τέλος (μάλλον) με τη χρήση των ηλεκτρονικών συνελεύσεων, παραδόσεων μαθημάτων και εξετάσεων μέσω του Skype for Business και το Zoom. Και αυτό το κάναμε! Η νέα γενιά έχει σημείο εκκίνησης τον δικό μας τερματισμό… Πού θα φτάσει μετά από δύο δεκαετίες, ούτε που μπορεί να φανταστεί!
Αν κάποτε όμως όλα αυτά τα πολύπλοκα και ευαίσθητα συστήματα της ψηφιακής οικονομίας μπλοκάρουν από κάποιο ατύχημα, έναν ολέθριο πυρηνικό πόλεμο λόγου χάρη, τότε η νέα γενιά ίσως επιστρέψει από εκεί που ξεκινήσαμε… τη χειροκίνητη γραφομηχανή!
Αν και ηχεί η υπόθεση αυτή ως υπερβολική και δεν ευχόμαστε φυσικά ένα τέτοιο μέλλον στα παιδιά μας, οι ανόητοι ηγέτες στον πλανήτη όχι απλώς δεν αποτελούν σπάνιο είδος αλλά δυστυχώς μάλλον μας περισσεύουν!
Δημήτρης Μάρδας
Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, π. αν. υπουργός Οικονομικών
