Με τη θεατρική παράσταση «Djenda» του «Εργαστηρίου Πολυτροπικών Δραστηριοτήτων “Deep Eyes”» του Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου ολοκληρώθηκαν οι καλλιτεχνικές δράσεις της ενότητας «Λόγου και τέχνης παίδευσις» του 53ου Φεστιβάλ Ολύμπου
Το διήμερο της Παρασκευής και του Σαββάτου 30 και 31 Αυγούστου 2024 στο Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών του Δίου, η νεανική καλλιτεχνική ομάδα “Deep Eyes” του “Εργαστηρίου Πολυτροπικών Δραστηριοτήτων” (Ε.Π.Δ.) του Ο.Ρ.ΦΕ.Ο., παρουσίασε στο πλαίσιο του 53ου Φεστιβάλ Ολύμπου και στην ενότητα «Λόγου και Τέχνης παίδευσις» τη μεταδραματική θεατρική παράσταση “Djenda”. Με την παράσταση ολοκληρώθηκε το καλλιτεχνικό “Project Djenda”, με το οποίο ασχολήθηκε η ομάδα τον τελευταίο χρόνο. Κεντρικό πρόσωπο του έργου είναι η Djenda∙ ένα σύγχρονο κορίτσι που αναζητά το προσωπικό της νόημα στο σημερινό δυστοπικό κοινωνικο-πολιτισμικό περιβάλλον. Το όνομα «Djenda» προέρχεται από το ομότιτλο ποίημα της συλλογής «Μαρία Νεφέλη» (1978) του Οδυσσέα Ελύτη. Ο πρωτόγνωρος «ήχος» της λέξης «Djenda», που γλωσσοπλάθει ο ποιητής, για να αποδώσει το «νέο» πρόσωπο της Μαρίας Νεφέλης, ανακαλεί αμφίσημες εικόνες και έννοιες, που παραπέμπουν είτε στη σύγχρονη τεχνολογία, είτε στη μυθολογία των ανατολικών πολιτισμών, είτε στις ιέρειες αρχαίων μυστικιστικών επιτελέσεων. Η μυθοπλαστική πλοκή του έργου είναι ρευστή και υπαινικτική και αναπτύσσεται σε πέντε μέρη: Γένεσις, Εικονισμοί, Πάθη, Μυσταγωγίες, Έξοδος, ακολουθώντας την εξελικτική πορεία παιδαγωγίας και πνευματικής ενηλικίωσης της Djenda, η οποία παρουσιάζεται με τόσα προσωπεία, όσα και τα μέλη της θεατρικής ομάδας. Το έργο έχει μεταδραματική μορφή συνδυάζοντας λεκτικούς και μη λεκτικούς τρόπους έκφρασης και οργανώνεται ως συλλογική performance, στην οποία ο λόγος –στην ποιητική και βιωματική του μορφή— επιτελεί σημαντική λειτουργία, ωστόσο, συλλειτουργεί με την κίνηση, τον χορό, τη μουσική, το τραγούδι, την αφήγηση και το πολυμεσικό περιβάλλον. Επιπλέον, η ανοιχτότητα της δραματουργικής μορφής παραχωρεί χώρο στη συμμετοχή του θεατή και τον προ[σ]καλεί να ανακαλύψει τα προσωπικά του νοήματα.
Βασικό ρόλο στη σύνθεση του θεατρικού κειμένου παίζουν οι βιωματικές αφηγήσεις των μελών του Ε.Π.Δ., οι οποίες λειτουργούν συγχρόνως, ως προσωπικές καταγραφές αναμνήσεων και εμπειριών, αλλά και ως αφηγηματικό υλικό που συνθέτει μετωνυμικά τα πολλά προσωπεία της Djenda.
Η παράσταση, η οποία λόγω καιρού πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Κλειώ» του Κέντρου Μεσογειακών Ψηφιδωτών Δίου, ήταν κατά κοινή ομολογία η πιο ολοκληρωμένη καλλιτεχνικά από όλες όσες παρουσίασε το «Εργαστήριο» στα εννέα (9) χρόνια λειτουργίας του. Τα νεαρά μέλη του Ε.Π.Δ., υπό την καθοδήγηση του καλλιτεχνικού υπεύθυνου του «Εργαστηρίου» Νικολάου Γραίκου, απέδωσαν με πάθος και πρωτόγνωρο δυναμισμό τις ιδιαίτερες δραματουργικές απαιτήσεις του έργου που ενέπλεκε όλες τις διαστάσεις της σωματικής έκφρασης.
Η παράσταση είχε, επίσης, και συμβολική σημασία για την ομάδα “Deep Eyes”, γιατί μ΄ αυτήν ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση ενός πολυετούς κύκλου εννέα (9) ετών οργανωμένης εκπαιδευτικής και καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Το Ε.Π.Δ. ξεκίνησε το 2015 ως πιλοτικό πρόγραμμα της βασικής εκπαίδευσης εγκεκριμένο από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και το Υπουργείο Παιδείας. Συνέχισε ως πολιτιστική δράση του Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου. Το «Πρόγραμμα Σπουδών» βασίστηκε στη μεθοδολογία της έρευνας–δράσης (action research) και ειδοποιό του χαρακτηριστικό ήταν o πολυετής εκπαιδευτικός του σχεδιασμός, καθώς οι μαθήτριες/τές συμμετείχαν ανελλιπώς από τις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού μέχρι σήμερα στο Πανεπιστήμιο. Το στοιχείο αυτό καθιστά το Ε.Π.Δ. ένα διαχρονικό εκπαιδευτικό και πολιτιστικό πρόγραμμα μη-τυπικής μάθησης. Ολοκληρώνοντας αυτή την πρώτη φάση το Ε.Π.Δ. περνά σε μία δεύτερη και ουσιαστικότερη φάση, στην οποία στόχος είναι οι δράσεις του να διαχυθούν σε ευρύτερα κοινωνικο-πολιτισμικά πλαίσια με βάση την πλούσια εκπαιδευτική και καλλιτεχνική εμπειρία των προηγούμενων ετών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κλείνοντας αυτόν τον αρχικό πολυετή καλλιτεχνικό κύκλο τα μέλη του Ε.Π.Δ. αποφάσισαν να συνθέσουν το «μανιφέστο» της ομάδας, το οποίο συμπυκνώνει τις απόψεις τους, για τις μεγάλες προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέες και ο νέοι στη σημερινή εποχή και το οποίο εκφράζει τις προτάσεις τους, που πηγάζουν από τη χρόνια ενασχόλησή τους με την τέχνη. Το «μανιφέστο» εντάχθηκε οργανικά και στη θεατρική παράσταση και διανεμήθηκε στη διάρκειά της στους θεατές, ενώ είναι αναρτημένο στο blog του «Εργαστηρίου» https://ergpoldrast.blogspot.com/.
Όπως προαναφέραμε, στο πλαίσιο του 53ου Φεστιβάλ Ολύμπου, το Ε.Π.Δ. οργάνωσε για έβδομη (7η) συνεχή χρονιά την ενότητα: «Λόγου και Τέχνης παίδευσις», στην οποία περιλαμβάνονται εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές δράσεις, όπως θεατρικές παραστάσεις και βιωματικά εργαστήρια τέχνης. Φέτος πραγματοποιήθηκαν τέσσερα (4) πολύ σημαντικά βιωματικά εργαστήρια στην Κατερίνη και στη Θεσσαλονίκη, και συγκεκριμένα:
1. Την Τετάρτη 17 Ιουλίου 2024 ο Δρ Γιάννης Αδαμίδης, ο γνωστός και καταξιωμένος μουσικός της πόλης μας (κι όχι μόνο), εμψύχωσε εργαστήριο πολυφωνικής μουσικής, στο σχολικό κτίριο της Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας της Κατερίνης. Ο Γ. Αδαμίδης στο σεμινάριο αναφέρθηκε σε θεωρητικά ζητήματα σχετικά με την εξέλιξη της πολυφωνικής μουσικής και στη συνέχεια, στο πρακτικό μέρος, παρουσίασε βασικές ασκήσεις ορθοφωνίας και τραγουδιού με τη σωστή τοποθέτηση του ήχου στα φυσικά αντηχεία του κεφαλιού και την κατάλληλη χρήση της διαφραγματικής αναπνοής. Στη συνέχεια οι συμμετέχουσες/ντες επισκέφθηκαν το παράπλευρο ιστορικό κτίριο της Ευαγγελικής Εκκλησίας, όπου ο Γ. Αδαμίδης παρουσίασε το «Εκκλησιαστικό Όργανο» και στη συνέχεια έπαιξε, με τη δεξιοτεχνία που τον διακρίνει, χαρακτηριστικές μουσικές συνθέσεις.
2. Την Τετάρτη 24 Ιουλίου 2024 η Μάρθα Κατσαρίδου, επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ο Koldo Vío, σκηνοθέτης – θεατροπαιδαγωγός εμψύχωσαν το βιωματικό εργαστήριο με τίτλο: «Διερευνώντας συγκρουσιακές καταστάσεις των νέων μέσα από τεχνικές του Θεάτρου του Καταπιεσμένου».Στο εργαστήριο αρχικά παρουσιάστηκαν οι βασικές παραδοχές του θεάτρου του Καταπιεσμένου, οι οποίες έχουν ως αφετηρία τη χειραφετική δυναμική της θεατρικής έκφρασης και τη συμμετοχή του θεατή, ο οποίος μετατρέπεται σε δρων υποκείμενο, με δυνατότητα παρέμβασης στο κοινωνικό πρόβλημα που θέτει η θεατρική συνθήκη. Στο δεύτερο μέρος του σεμιναρίου παρουσιάστηκαν διάφορες τεχνικές του θεάτρου του Καταπιεσμένου, όπως για το Θέατρο Forum, το Θέατρο «Εικόνα» κ.ά. που βοήθησαν τις/τους συμμετέχουσες/ντες να ασκηθούν σε δραστηριότητες ανάπτυξης ομαδικού πνεύματος, συνεργατικής αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων και ομαδικής έκφρασης.
3. Το τρίτο βιωματικό εργαστήριο με τίτλο: «Εργαστήριο οπτικής επικοινωνίας» πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2024 με εμψυχωτή τον multidisciplinary designer, Mike Rafail στο στούντιό του στη Θεσσαλονίκη. Ο Mike Rafail ανέλυσε μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα τους βασικούς κανόνες της οπτικής επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα τον ρόλο του χρωματικού τόνου, τη θέση του κυρίου θέματος, τον ρόλο της γραμματοσειράς, της προοπτικής, της ιεραρχίας των γραμμικών στοιχείων κ.ά. Οι βασικοί αυτοί κανόνες αποκτούν πολύσημες διαστάσεις, όταν το μήνυμα αφορά πολιτισμικά «προϊόντα». Ο M. Rafail ανέλυσε τις διαστάσεις αυτές χρησιμοποιώντας τις γραφιστικές και πολυμεσικές του εργασίες για το promotion Φεστιβάλ και πολιτιστικών οργανισμών, όπως του Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, του Κ.Θ.Β.Ε. κ.ά.
4. Την Παρασκευή 23 Αυγούστου 2024 πραγματοποιήθηκε το τέταρτο βιωματικό σεμινάριο με τίτλο: «Εργαστήριο γραφιστικής και φωτογραφίας», το οποίο εμψυχώθηκε από τον γραφίστα Σπύρο Τσιλιγκιρίδη στο στούντιό του “GRAPHIC BOX” στη Θεσσαλονίκη. Ο Σπ. Τσιλιγκιρίδης παρουσίασε τις βασικές αρχές της γραφιστικής ως αειφόρου επικοινωνίας, αναλύοντας συγκεκριμένα παραδείγματα από την πολύχρονη γραφιστική του εμπειρία. Παρουσιάστηκαν τα στάδια σχεδιασμού, επεξεργασίας και παραγωγής, εντύπων, βιβλίων και εμπορικών φυλλαδίων. Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά στον ρόλο της φωτογραφίας, και της εικόνας γενικά, στον γραφιστικό σχεδιασμό. Ο Σπ. Τσιλιγκιρίδης στη συνέχεια παρουσίασε ενδιαφέροντα δείγματα από το πλούσιο φωτογραφικό αρχείο του πατέρα του Σάββα Τσιλιγκιρίδη, ο οποίος υπήρξε ο σπουδαιότερος φωτογράφος της Πιερίας, αποτυπώνοντας για μισό περίπου αιώνα με ευαισθησία και καλλιτεχνική έμπνευση, την καθημερινή ζωή, τη φύση και τις δραστηριότητες της τοπικής κοινωνίας.
Τα «Βιωματικά Εργαστήρια» καθιερώνονται, ως ένας αξιόλογος θεσμός του Φεστιβάλ Ολύμπου, που στοχεύει στην καλλιτεχνική επιμόρφωση κυρίως των νέων σε όλων των ειδών τις τέχνες∙ θέατρο, εικαστικά, ποίηση, μουσική, design κ.ά. Οι εμψυχωτές των βιωματικών εργαστηρίων ήταν αξιόλογοι καλλιτέχνες, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, φωτογράφοι, φιλόλογοι, παιδαγωγοί, μουσικοί, συνθέτες, γραφίστες κ.ά., όπως ο Χάρης Αμανατίδης, η Τασούλα Τσιλιμένη, ο Χρήστος Χαρακόπουλος, ο Δημήτρης Καραμούζας, η Μαρία Καραμούζα, η Δωροθέα Καραμούζα, οι «Μελωδοί της παράδοσης», η Δανάη Αμανατίδου, ο Γιώργος Κατσάγγελος, η Λίλη Λαμπρέλλη, ο Σάββας Στρούμπος, η Ιφιγένεια Καραμήτρου, η Λίνα Ζάχαρη, ο Δημήτρης Μπάκας, ο Mike Rafail, η Μάρθα Κατσαρίδου, ο Koldo Vio, ο Γιάννης Αδαμίδης και ο Σπύρος Τσιλιγκιρίδης. Στα σεμινάρια συμμετείχαν πολλοί νέοι και νέες, εκπαιδευτικοί, καλλιτέχνες διαφόρων ειδικοτήτων και τα μέλη του Ε.Π.Δ. Το Φεστιβάλ αναγνωρίζοντας την προστιθέμενη πολιτισμική αξία των βιωματικών εργαστηρίων επιδιώκει την επόμενη χρονιά να διευρύνει ακόμα περισσότερο την εκπαιδευτική και καλλιτεχνική τους δυναμική με νέες επιμορφωτικές μορφές και πρακτικές.
Υπεύθυνος εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών δράσεων: Νικόλαος Γραίκος
INFO: https://ergpoldrast.blogspot.com/
E-mail: graikos@otenet.gr
