Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ήδη ανακοινώσει ότι η εξάπλωση του κορωνοϊού αποτελεί πανδημία. Μέχρι τώρα έχουν διαπιστωθεί περισσότερα από 136.074 κρούσματα σε 116 χώρες και εδάφη ενώ οι νεκροί είναι άνω των 5.000 ατόμων. Και οι αριθμοί δεν σταματούν, αντιθέτως από ώρα σε ώρα αυξάνουν με γεωμετρική πρόοδο.
Πέραν όμως από όλα τα θέματα που σχετίζονται με την πανδημία, δηλαδή τις βαθειά ανθρώπινες αγωνίες, τις καθαρά επιστημονικές, ιατρικές εξηγήσεις και συμβουλές αντιμετώπισης και τις κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις σε κάθε επιμέρους κράτος, πολλοί υποστηρίζουν ότι πίσω από τον κορωνοϊό και τις ‘‘αδιανόητες’’ διαστάσεις που η ταχεία μετάδοσή του ενδέχεται να προσλάβει, υφέρπει η ανεξέλεγκτη πια ένταση του ανταγωνισμού ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα για τη γεωπολιτική πρωτοκαθεδρία και οικονομική ηγεμονία στον Πλανήτη.
Πολλά γράφονται, πολλά καθίστανται αντικείμενο σεναριολογικής προσέγγισης και ανάλυσης και ακόμη περισσότερα υπονοούνται. Ωστόσο, φρονώ ότι αν επικεντρώσει κάποιος τη σκέψη του στα δύο κάτωθι αναφερόμενα δεδομένα, είναι δυνατόν να εννοήσει την επιτακτικότητα υλοποίησης ενός πολύ μεγάλου ‘‘πρέπει’’ για τις δύο υπερδυνάμεις, ενός ‘‘πρέπει’’ που άμεσα συνδέεται με το καλό της ίδιας της Ανθρωπότητας.
Πρώτον, η Κίνα, απ’ όπου ξεκίνησε το κακό, υπέστη όντως ‘‘ζημία’’ τεραστίου διαμετρήματος. Εξαιτίας του κορωνοϊού, τους δύο πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, ‘‘έτρεξε’’ ένα έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιό της, της τάξης των 7,09 δισ. δολαρίων, ενώ οι ΗΠΑ την ίδια περίοδο εμφάνισαν στο ίδιο ισοζύγιο ένα πλεόνασμα 41,45 δισ. δολαρίων!
Η εταιρία ασφάλισης ‘‘Euler Hermes’’ εκτίμησε ότι η Κίνα θα απωλέσει συνολικά 190 δισ. (!) δολάρια στον τομέα των εξαγωγών της, η αξία των οι οποίων τον Δεκέμβριο του 2019 ανερχόταν σε 238,3 δισ. δολάρια (https://www.scmp.com/economy/china-economy/article/3074060/coronavirus-chinas-exports-and-imports-plummeted-january-and). Οι ‘‘αριθμοί’’ ομιλούν αν όχι περί ‘‘οικονομικού πολέμου’’, τουλάχιστον για ‘‘προμήνυμα’’ προς τον ασιατικό γίγαντα ότι δεν θα επιταχύνεται η Οικονομία του με τους μέχρι τώρα ‘‘τρελούς’’ ρυθμούς….
Δεύτερον, η φαινομενικά κερδισμένη Αμερική έχει κι αυτή για ‘‘κάτι’’ να ανησυχεί. Μπορεί ο Πρόεδρος Trump, προκειμένου να ‘‘πολεμήσει’’ τη διάδοση του ιού, να απαγόρευσε τα ταξίδια από και προς την Ευρώπη, αλλά στη χώρα του υπάρχουν ήδη 1.678 κρούσματα και 41 θάνατοι. Το μέγα θέμα, ωστόσο, και το απόλυτα ‘‘χρηστικό’’ δεδομένο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι άλλο: Σύμφωνα με Μελέτη του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ (Department of Commerce), το 97% (!) όλων των αντιβιοτικών που κυκλοφορούν στη χώρα προέρχεται από την Κίνα (https://www.cfr.org/blog/us-dependence-pharmaceutical-products-china), ενώ με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Άμυνας (Department of Defense) το 80% (!) των φαρμακευτικών υλικών που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ για να παραχθούν φάρμακα, έχουν προέλευση επίσης από την Κίνα (https://www.channelnewsasia.com/news/commentary/covid-19-wuhancoronavirus-china-us-medical-medicine-supply-chain-12441770). Η Κίνα, επομένως, πέρα από το μεγαλύτερο μέρος (1,07 τρισ. δολάρια !) του αμερικανικού δημοσίου χρέους (https://www.thebalance.com/u-s-debt-to-china-how-much-does-it-own-3306355), ‘‘κρατά’’ ίσως και κάτι πιο σημαντικό (από τα τρισ. δολάρια): την αντιμετώπιση, σε πολύ μεγάλο βαθμό, των θεμάτων υγείας του πληθυσμού της διατλαντικής Υπερδύναμης.
Έπειτα από την καταγραφή των δύο άνω κολοσσιαίας σημασίας δεδομένων, ποιο είναι, άραγε, το ‘‘επιτακτικό μεγάλο πρέπει’’, που οι περιστάσεις αναδεικνύουν όσον αφορά τους δύο κορυφαίους γεωπολιτικούς πρωταγωνιστές; Θαρρώ πως όλοι καταλαβαίνουμε ότι ο οικονομικός, τεχνολογικός και γεωστρατηγικός ανταγωνισμός ‘‘πρέπει’’ να υποχωρεί όταν διακυβεύεται η ανθρώπινη υγεία και αξιοπρέπεια, όταν κλυδωνίζεται το μέλλον του ίδιου του Πλανήτη. Η παγκόσμια κρίση που έφερε και ίσως φέρει με μεγαλύτερη φορτικότητα τούτος ο ιός (ο κορωνοϊός), είναι, όπως ίσως και κάθε κρίση, ταυτόχρονα και μια ‘‘μοναδική και ανεπανάληπτη ευκαιρία’’. Ευκαιρία για ‘‘ανακωχή’’, για περίσκεψη και διάλογο, για επαναπροσανατολισμό στόχων, για επανακαθορισμό των γεωπολιτικών συμπεριφορών, για πρόταξη των ουμανιστικών ιδεωδών, για ειρήνευση και συνεργασία, για αλληλεγγύη και συμπόρευση. Διότι όπως έλεγε και ο Winston Churchill, όταν η Ανθρωπότητα βρισκόταν στα πρόθυρα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ‘‘ποτέ μην αφήνεις μια μεγάλη κρίση να πάει χαμένη’’ (‘‘Never let a good crisis go to waste’’). Ζητούμε πολλά, άραγε, από τις δύο Υπερδυνάμεις (και όχι μόνο);
Κατερίνη, 13/3/2020
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΥΓΚΟΥΡΕΛΑΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
LLM IN INTERNATIONAL COMMERCIAL LAW
LLM IN EUROPEAN LAW
Cer. LSE in Business, International
Relations and the political science
