Δεν πιστεύω να το ρωτάτε αυτό στ’ αλήθεια… Είναι δυνατόν να μην υπάρχει Άγιος Βασίλης; Απορώ πως σας ήρθε στο μυαλό!
Δε θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που μου είπε κάποιος ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης. Πήγαινα τετάρτη δημοτικού όταν ο δάσκαλός μας άρχισε να μιλά για τις γιορτές και για τα δώρα που αφήνουν οι γονείς μας κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και ότι η ιστορία του Άγιου Βασίλη είναι ένα παραμύθι. Δεν μπορώ να πω ότι με σόκαραν όσα άκουσα, καθώς είχα ακούσει και συμμαθητές μου τότε να αναφέρονται σε παρόμοιες αφηγήσεις, ότι δηλαδή βλέπουν κρυμμένα τα δώρα τους στο σπίτι. Μέχρι τότε η μητέρα μου είχε κάνει πολλή καλή δουλειά στο να συντηρεί τον μύθο στα μάτια τα δικά μου αλλά και της αδερφής μου, αλλά όταν τη ρωτούσαμε πια, γελούσε μουλωχτά και φαινόταν ότι κάτι κρύβει. Ο μπαμπάς μας ήταν αμέτοχος σε αυτήν την ιστορία, πιθανόν μάλλον επειδή μόνο γελούσε και δεν μπορούσε να μας απαντήσει κοιτώντας μας στα μάτια. Αν βάλουμε λοιπόν κάτω τα δεδομένα που είχαμε, μπορεί να αμφισβητήσαμε την ύπαρξη του Άγιου Βασίλη ως φυσική παρουσία, αν και πολλές φορές τα αστέρια της Πρωτοχρονιάς έμοιαζαν με το έλκηθρό του, αλλά ποτέ δεν αμφισβητήσαμε το πνεύμα του. Χριστούγεννα χωρίς Άγιο Βασίλη δε γίνονται… Ακόμη και σήμερα λαμβάνουμε τα δώρα του, μπορεί όχι από τον ίδιο επειδή είναι λογικό να μην μπορεί ο καημένος να προφτάσει να μοιράσει χαρά με δώρα σε όλα τα παιδιά και τους μεγάλους στον πλανήτη σε τόσες λίγες ώρες, αλλά έχουμε τους βοηθούς του. Η μαμά μου είναι μία από αυτούς!
Τα παιδιά όταν είναι ακόμη πολύ μικρά, έως περίπου τα έξι τους χρόνια, αγαπούν να ακούν ιστορίες, να πιστεύουν σε φανταστικούς φίλους και κόσμους που δεν υπάρχουν γύρω μας. Είναι σημαντικό να τονίσουμε στους μικρούς μας φίλους πως ό,τι δεν μπορούμε να δούμε, δε σημαίνει και ότι δεν υπάρχει! Όσο ένα παιδί έχει την ανάγκη να πιστεύει στον Άγιο Βασίλη ή σε δικά του φανταστικά δημιουργήματα, δε βρίσκω τον λόγο που χρειάζεται να διακόψουμε αυτήν του την ανάγκη. Έτσι κι αλλιώς, σε ένα με δύο χρόνια θα αρχίσει να μεταβαίνει σε μία πιο λογική σκέψη στην οποία όλα τα πιστεύω του θα αρχίσουν να εκλείπουν και άρα από μόνο του θα διαχωρίσει πραγματικότητα και φαντασία. Εξάλλου, ποιός γονιός δε θέλει να μεγαλώσει παιδιά με όνειρα, στόχους μεγάλους και να θαυμάζει την προσπάθειά τους στο να πετύχουν κάτι, ακόμη κι αν ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας. Η ιστορία του Άγιου Βασίλη υπόσχεται στα παιδιά δώρα μόνο αν όλο τον χρόνο είναι καλά παιδιά. Μαθαίνει το παιδί από μικρό πως η επιβράβευση έρχεται κατόπιν ορισμένων προϋποθέσεων, πως κάτι καλό θα συμβεί όταν εκπέμπει καλοσύνη, δε μιλάει άσχημα, ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του και διαμορφώνει έναν δίκαιο χαρακτήρα. Το παιχνίδι αυτό μπορείτε να το συνεχίσετε έως ότου το ίδιο το παιδί αρχίσει να αμφισβητεί όσα πλέον του λέτε, αρχίσει να παρατηρεί και να λαμβάνει υπόψη του τα λόγια τρίτων. Τότε θα έρθετε σε μία αμήχανη στιγμή που θα πρέπει να αποφασίσετε για τον τρόπο που θα κινηθείτε.
Όταν το παιδί σας αρχίσει να ρωτά, θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε μία κουβέντα μαζί του για σπουδαίες έννοιες, όπως αυτές της γενναιοδωρίας, της βοήθειας, της καλής πρόθεσης, της αγάπης, της αξίας του να μοιράζεσαι, της εμπιστοσύνης, της ελπίδας. Μπορείτε να το ρωτήσετε «Εσύ τι πιστεύεις;» και να ακούσετε τη δική του θέση. Αν αναφέρει πως κάτι άκουσε στο σχολείο αλλά εξακολουθεί να νιώθει πως ο Άγιος Βασίλης υπάρχει, τότε δεν υπάρχει λόγος να του γκρεμίσετε την εικόνα. Θα μπορούσατε να του πείτε «Ο Άγιος Βασίλης υπάρχει για όσους πιστεύουν σε αυτόν. Δεν μπορούμε να πείσουμε κάποιον για το αντίθετο. Πιθανόν οι φίλοι σου να μην πιστεύουν, αλλά δεν πειράζει. Έχει πάψει να υπάρχει για αυτούς. Εγώ πιστεύω ακόμη στον Άγιο Βασίλη και το ίδιο μπορείς να κάνεις κι εσύ. Στην πραγματικότητα υπάρχει όσο τον έχεις μέσα στην καρδιά σου και δε θα πάψει ποτέ να υπάρχει όσο κι αν μεγαλώσεις.»
Αν πλέον το παιδί σας αρχίσει να πείθεται ότι ο Άγιος Βασίλης είναι κάτι ανύπαρκτο, θα είναι μία ευκαιρία να μιλήσετε για αυτόν τον μύθο. Πώς ξεκίνησε η ιστορία του και πώς συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Πείτε του ότι υπήρξε πραγματικά, έδειξε σε όλους την αγάπη και την ανιδιοτέλεια, ότι φρόντιζε όσους το είχαν ανάγκη και το πνεύμα του εξακολουθεί να υπάρχει. Η αποκάλυψη του μυστικού δε θα είναι επίπονη στιγμή για το παιδί, αφού θα είναι κάτι που πλέον μέσα του το γνωρίζει ήδη. Σκεφτείτε όμως πώς και στην πραγματικότητα η συντήρηση ενός τέτοιου μυστικού, πόσο ενώνει τις σχέσεις των μελών της οικογένειας. Οι γονείς συνεργάζονται για να τυλίξουν και να κρύψουν τα δώρα, τα αδέρφια έρχονται πιο κοντά ψάχνοντας όλες τις κρυψώνες του σπιτιού, η ελπίδα και η προσμονή φουντώνει, η αγάπη της οικογένειας διαχέεται στο σπίτι. Και αναρωτιέμαι…. Είναι δυνατόν ακόμη να μην πιστεύετε στον Άγιο Βασίλη; Μήπως τα δώρα του απίστευτου αυτού Άγιου είναι η αγάπη, η συντροφικότητα και η παρουσία των αγαπημένων μας ανθρώπων; Ο Άγιος Βασίλης είναι κάτι μεγαλύτερο και αυτό που προσφέρει διαρκεί περισσότερο από τη ζωή του καθενός και αυτή είναι μια σπουδαία δουλειά. Μιλώ σε εσένα. Αρκεί να πιστέψεις στον εαυτό σου, στη δύναμή σου, στα ταλέντα σου. Να μη φοβηθείς να τολμήσεις και να μη φοβηθείς να ξαναπροσπαθήσεις.
Τριανταφύλλου Μαριάννα
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Οικογενειακή θεραπεύτρια
marianna.triadafyllou@gmail.com
