Στην υλοποίηση κι εφαρμογή του προγράμματος καταπολέμησης της σφήκας καστάνου, μετά την ελεγχόμενη εξαπόλυση του ωφέλιμου εντόμου Torymus sinensis το 2018 στην Πιερία και αλλού, αναφέρεται με ερώτησή της η βουλεύτρια Πιερίας Ε. Σκούφα προς τους υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Την ερώτηση συνυπέγραψαν και οι υπεύθυνοι τομεάρχες – βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κ.κ. Σταύρος Αραχωβίτης και Σωκράτης Φάμελλος.
Η «σφήκα της καστανιάς» και οι ενέργειες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ
Πρόκειται για το έντομο Dryocosmus kyriphilus – Yasumatsu, γνωστό ως «σφήκα της καστανιάς», που εμφανίστηκε το 2016 και είχε αφανίσει σχεδόν το 80% της παραγωγής κάστανου της Ιταλίας. Τότε, η έλλειψη του καρπού στην ευρωπαϊκή αγορά, διπλασίασε την τιμή παραγωγού στη χώρα μας και έστρεψε το ενδιαφέρον των Ελλήνων αγροτών στα εγκαταλειμμένα καστανοπερίβολά τους. Δυστυχώς η «σφήκα» εμφανίσθηκε και στη χώρα μας, ξεκινώντας από την Άνω Μηλιά Πιερίας. Το έντομο αυτό προσέβαλε διάφορα είδη καστανιάς στην ελληνική επικράτεια, προκαλώντας τελικά υποβάθμιση της παραγωγής και σημαντική απώλεια εισοδήματος των παραγωγών κάστανου. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε μια σειρά από πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος και την χρηματοδότηση του απαιτούμενου προγράμματος. Όπως επισημαίνουν οι βουλευτές, στο τέλος του 3ου τριμήνου του 2018 είχε υλοποιηθεί η πρώτη φάση του προγράμματος για την αντιμετώπιση της σφήκας της καστανιάς με την προμήθεια και την εξαπόλυση του παρασιτοειδούς εντόμου Torymus sinensis σε περιοχές της χώρας που είχε διαπιστωθεί η παρουσία του εντόμου. Οι εξαπολύσεις πραγματοποιήθηκαν από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, από τα τέλη Απριλίου έως τα μέσα Μαΐου 2018, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Θεσσαλονίκης, Πιερίας, Χαλκιδικής, Δράμας, Καβάλας, Κοζάνης, Λάρισας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας, Ευβοίας, Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας, και το πρόγραμμα θα ολοκληρωνόταν με την αξιολόγηση της εγκατάστασης του παρασιτοειδούς εντόμου στις περιοχές εξαπόλυσης κατά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο (2019).
Άγνωστη η πορεία του προγράμματος και των όποιων αποτελεσμάτων από την κυβέρνηση ΝΔ
Δυστυχώς η σημερινή κυβέρνηση δεν ενήργησε ανάλογα, τονίζουν οι βουλευτές, ενώ από τις απαντήσεις που έχουν δοθεί, δεν αποδεικνύεται ότι συνεχίζεται η παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος από αρμόδιες Δημόσιες υπηρεσίες καθώς επίσης και το εάν υπάρχουν μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα.
Επειδή για την επιτυχή εκτέλεση του προγράμματος καταπολέμησης της σφήκας οι καλλιεργητές δεν πρέπει να ψεκάζουν στις περιοχές όπου εξαπολύθηκε το ωφέλιμο έντομο, άλλως θα το εξολοθρεύσουν και δεν θα υπάρχει αποτέλεσμα, άρα θεμελιώνεται η υποχρέωση της πολιτείας να ενημερώνει δεόντως τους αγρότες.
Επειδή βάσει της εμπειρίας και των παραδειγμάτων και από άλλες χώρες όπου το έντομο έχει εντοπισθεί, η «σφήκα του κάστανου» χωρίς τη συνεπή, συνεχή και στοχευμένη αντιμετώπιση μπορεί να εξελιχθεί σε άμεση απειλή για τη συνολική παραγωγή της χώρας μας και καθώς από πρόσφατες αναφορές Ελλήνων κασταναπαραγωγών το πρόβλημα δεν έχει εξαλειφθεί.
Επειδή από τις απαντήσεις σας δεν αποδεικνύεται ότι συνεχίζεται η παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος από αρμόδιες Δημόσιες υπηρεσίες καθώς επίσης και το εάν υπάρχουν μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα.
Επειδή η παραγωγή κάστανου είναι το μόνο εισόδημα εξ αγροτικής παραγωγής, για περιοχές της χώρας μας όπως η ορεινή Πιερία.
Με βάση τα ανωτέρω ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
- Παρακολουθείται σήμερα η εφαρμογή του προγράμματος καταπολέμησης της σφήκας καστάνου, μετά την ελεγχόμενη εξαπόλυση του ωφέλιμου εντόμου Torymus sinensis; Ποιος φορέας και υπηρεσίες είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος και με ποιες μεθόδους;
- Ποια είναι τα έως τώρα επιστημονικά καταγεγραμμένα ευρήματα – συμπεράσματά τους για την πορεία της εγκατάστασης του παρασιτοειδούς εντόμου στις περιοχές εξαπόλυσης ; Το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο είναι ενήμερο για την έως τώρα πορεία του εγχειρήματος ;
- Από τα έως τώρα επιστημονικά αποτελέσματα κρίνεται από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο επαρκής η πρώτη αυτή ποσότητα εξαπόλυσης του ωφέλιμου εντόμου Torymus sinensis για την αντιμετώπιση του προβλήματος ή προτείνεται η επανάληψή της και με ποια συχνότητα; Υπάρχουν συνακόλουθες προτάσεις – βήματα του Ινστιτούτου για την ολοκλήρωση του προγράμματος της βιολογικής καταπολέμησης της σφήκας της καστανιάς;
- Ποια η πρόνοιά σας για τα καστανοχώραφα που βρίσκονται σε δημόσιες εκτάσεις και τι μέτρα λάβατε για αυτά;
- Ποιες είναι οι ολοκληρωμένες οδηγίες που δώσατε προς τις κατά τόπους αρμόδιες Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ), τις Δασικές Υπηρεσίες, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τους ενδιαφερόμενους συνεταιρισμούς καστανοπαραγωγών και μεμονωμένους παραγωγούς κάστανου, ιδίως για την αποφυγή ψεκασμών όπου έχει γίνει η ελεγχόμενη εξαπόλυση του ωφέλιμου εντόμου Torymus sinensis;
- Υπάρχει οικονομικός προγραμματισμός των υπουργείων για την απρόσκοπτη συνέχιση του προγράμματος καταπολέμησης της σφήκας καστάνου ανά τη χώρα όχι μόνο στα ιδιωτικά αλλά και τα καστανοχώραφα που βρίσκονται σε δημόσιες εκτάσεις;
- Ποιο το σκεπτικό της με αριθμ. 698/04-02-2020 Απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, περί Έγκρισης του Χρηματοδοτικού Προγράμματος του Πράσινου Ταμείου (ΑΔΑ: Ω7ΗΒ46Ψ844-ΘΙΜ), δυνάμει της οποίας δεν χρηματοδοτείται πλέον αντίστοιχο πρόγραμμα για τη βιολογική καταπολέμηση της σφήκας της καστανιάς Dryocosmus kuriphilus (Yasumatsu), από το Πράσινο Ταμείο;
- Πώς θα χρηματοδοτείται εφεξής η παρακολούθηση της βιολογικής καταπολέμησης της σφήκας της καστανιάς;
- Πώς θα χρηματοδοτηθεί τυχόν απαραίτητη επανάληψη ελεγχόμενης εξαπόλυσης του ωφέλιμου εντόμου Torymus sinensis;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)
Αραχωβίτης Σταύρος
Φάμελλος Σωκράτης
