Είχα την τύχη να βρεθώ, υπηρεσιακά, σε ένα σχολείο-κόσμημα για την εκπαιδευτική κοινότητα. Η καθαριότητα, τα λουλούδια, οι όμορφες, καλαίσθητες τοιχογραφίες, τα χρώματα και η αρμονία του χώρου ήταν αδύνατο να μην σου προκαλέσουν την προσοχή. Ο υπεύθυνος του κυλικείου μου εκμυστηρεύτηκε.
” Έχουμε έναν υπέροχο διευθυντή, έναν φανταστικό άνθρωπο. Με τον τρόπο του έχει προκαλέσει την ευαισθητοποίηση των μαθητών, έχει κερδίσει τον σεβασμό και την εκτίμηση τους. Έγιναν συνοδοιπόροι, σύμμαχοι στο έργο του και το αποτέλεσμα το βλέπετε μπροστά σας”.
Το καλωσόρισμα, την ευγένεια, την καλοσύνη και την φιλοξενία του, την εισέπραξα, πέραν του δέοντος και προπάντων από έναν άνθρωπο που έβλεπα για πρώτη φορά. Με ευχάριστη διάθεση μου προσέφερε απλόχερα, όπως και σε όλους τους συναδέλφους του, εδέσματα που ο ίδιος παρασκεύαζε και θα ζήλευαν πολλοί.
Στην πορεία πληροφορήθηκα το πλούσιο βιογραφικό του, την τεράστια προσφορά στην παιδεία. Ο Κύριλλος, ένας σπουδαίος εκπαιδευτικός, πριν από λίγες ημέρες έφυγε απρόσμενα από κοντά μας.
Ανάλογη περίπτωση είναι κι αυτή του Παύλου, του μαθητή από τον Τύρναβο που κατά την διάρκεια των κενών μεταξύ των μαθημάτων του στο σχολείο, επισκευάζει τα θρανία που έχουν υποστεί ζημιές. Ο μαθητής έμπρακτα εκδηλώνει την αγάπη του για το μέρος που φοιτά, μας δίνει αισιοδοξία για το μέλλον, σε αντίθεση με τους συχνούς βανδαλισμούς σε άλλα σχολικά συγκροτήματα.
Συχνά προβληματίζομαι. Ποιός είναι άραγε ο καλός δάσκαλος, ο καλός μαθητής; Είναι ο εκπαιδευτικός που διαθέτει πολλά πτυχία, πολλές γνώσεις; Είναι ο μαθητής που διαβάζει πολύ και εισάγεται στο πανεπιστήμιο;
Σίγουρα ένας καλός καθηγητής, ένας καλός δάσκαλος, οφείλει να έχει πλήρη γνώση του αντικειμένου του. Οφείλει όμως να είναι και αξιόλογος άνθρωπος, διαθέτοντας και ενεργοποιώντας τις παιδαγωγικές δεξιότητες που θα κερδίσουν την εμπιστοσύνη των μαθητών. Επιβάλλεται να ασχοληθεί και με τον λιγότερο μελετηρό μαθητή, με τον αδύνατο, τον αδιάφορο, τον παραβατικό και να μην επικεντρωθεί στο μάθημα του αποκλειστικά με τους αριστούχους.
Το 1981 είχα νοσηλευτεί για ένα μήνα σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης. Όταν επέστρεψα στο σχολείο, ως μαθητής γυμνασίου, ο μαθηματικός μου επέβαλλε να γράψω διαγώνισμα σε ύλη που δεν είχα διδαχθεί, χωρίς καν να ενδιαφερθεί για την κατάσταση της υγείας μου και των κενών μου στο μάθημα του. Από τότε δεν ασχολήθηκα ποτέ με τα μαθηματικά.
Ο καλός δάσκαλος οφείλει να είναι δίκαιος, ειλικρινής, να κρατάει ισορροπίες, να μην χάνει τον έλεγχο. Να ενδιαφέρεται για τα προβλήματα των μαθητών του, για τις ανησυχίες τους, για την υγεία τους, για τις σχέσεις τους με την οικογένεια και τους φίλους. Να διακρίνεται για το ήθος και την ευσυνειδησία του.
Καλός μαθητής είναι αυτός που προσπαθεί, που κοπιάζει. Σέβεται τους γύρω του, αγαπά και υπερασπίζεται κάθε μικρή γωνιά του σχολείου. Είναι συνεπής, δεν δημιουργεί προβλήματα, αγωνιά για την τύχη των συμμαθητών του κι ας χαρακτηρίζεται η επίδοση του μέτρια. Εξάλλου, δεν θα γίνουν όλοι επιστήμονες. Βέβαια πίσω από ένα καλό παιδί κρύβεται πάντα ένας σωστός γονιός.
Εν κατακλείδι, ένας καλός φίλος, ένας σπουδαίος καθηγητής, ένας υπέροχος άνθρωπος, ο Αχιλλέας από την Λάρισα, την ημέρα που ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των πανελληνίων εξετάσεων, απευθύνεται σε όλους τους μαθητές με τα παρακάτω ενθαρρυντικά λόγια.
“Σήμερα όλοι οι βαθμοί θα είναι καλοί. Δεν είναι ευχή, είναι θέση. Γιατί οι βαθμοί που πήρες είναι αποτέλεσμα του αγώνα, του κόπου, της αγωνίας, της προσπάθειας σου. Για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να μην είναι καλοί κι ας μην είναι αυτοί που περίμενες ή που ήθελες. Άλλωστε δεν ξέρεις αν είναι αρκετοί για να σου ανοίξουν ένα δρόμο. Οι βαθμοί σου είναι η ανταμοιβή σου για αυτό που κατέθεσες. Άρα είναι το βραβείο σου και κάθε βραβείο είναι καλό. Δεν σε κρίνει, σε ανταμείβει.
Πάρε λοιπόν το βραβείο σου και κάνε το επόμενο βήμα. Ετοιμάσου για την επόμενη εργασία διορθώνοντας τα λάθη σου και διαιωνίζοντας τις αρετές σου”.
Ο καλύτερος δάσκαλος και ο καλύτερος μαθητής είναι πρώτα από όλα άνθρωποι με καρδιά και αισθήματα.
Γιάννης Τσαπουρνιώτης
