Έφτασε η όμορφη αυτή περίοδος του χρόνου, όπου οι πόλεις σε όλο τον κόσμο λάμπουν, στις πλατείες ακούγονται τα κλασσικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια και παντού κυκλοφορεί κάποιος Άγιος Βασίλης, Santa Claus ή ένας γεματούλης με κόκκινα ρούχα, μαύρες μπότες και γένια. Είναι όμως και φέτος αυτή η εικόνα μπροστά μας; Και εάν είναι, την βλέπουμε πραγματικά; Πως ερμηνεύει ο καθένας το πνεύμα των εορτών και πως το βιώνει;
Είναι γεγονός πως όλοι ακολουθούμε ένα πρότυπο που έχει καθιερωθεί στις κοινωνίες και αφορά τα Χριστούγεννα. Ένα κοινωνικό πρότυπο συμπεριφοράς στις γιορτές. Εκτός από την καταναλωτική συμπεριφορά που αυξάνεται ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο, υπάρχει η νόρμα της χαράς και ευτυχίας που όλοι κάπου μέσα μας νιώθουμε ότι πρέπει να επιδείξουμε αυτήν την περίοδο. Αναμφισβήτητα είναι υπέροχο να δείχνει κανείς τη χαρά του, την καλή του διάθεση, το λαμπρό του χαμόγελο στο άκουσμα των τραγουδιών… Είναι υπέροχο να τα εκφράζει αφού τα νιώθει εσωτερικά. Είναι υπέροχο να το βγάζει προς τα έξω αφού αντικατοπτρίζει το εσωτερικό του συναίσθημα. Τί γίνεται όμως με τους ανθρώπους που δεν νιώθουν χαρά, που αυτήν την περίοδο διανύουν πολλές δυσκολίες και καλούνται να ξεπεράσουν πολλά εμπόδια που βρέθηκαν μπροστά τους; Τί γίνεται με τους ανθρώπους που δεν μπορούν να βάλουν στην άκρη τα ζητήματα που τους απασχολούν και απλά να χαρούν και να παραδοθούν στην ευτυχία των Χριστουγέννων;
Η αλήθεια είναι πως ειδικά αυτήν την περίοδο που επικρατεί το συναίσθημα της χαράς τόσο έντονα, κάποιος που δεν νιώθει χαρούμενος και δεν μπορεί να ταυτιστεί με αυτήν την τάση μπορεί να βυθιστεί ακόμη περισσότερο στην αρνητικότητα και την μελαγχολία. Επιπλέον παρατηρείται ακόμη και σε ανθρώπους που δεν πιέζονται από κακή διάθεση να πέφτουν σε μια «μελαγχολία των Χριστουγέννων». Είναι η στιγμή που ξεκινούν οι διακοπές, στρεφόμαστε στην οικογένειά μας, στο σπίτι μας και κάνουμε περισσότερο χώρο για σκέψεις. Σκέψεις που συνήθως τρέχουν στο παρελθόν και γεννούν νοσταλγία. Νοσταλγούμε πρόσωπα που μπορεί να έχουμε χάσει, ανθρώπους που βρίσκονται μακριά μας ή και παιδικά χρόνια ανεμελιάς χωρίς σκοτούρες και προβληματισμούς.
Ειδικά τα φετινά Χριστούγεννα οι σκέψεις αυτές πιθανότατα να στρέφονται γύρω από την Πανδημία και τις επιπτώσεις αυτής στη ζωή μας. Θα έλεγε κανείς ότι η συνθήκες που επικρατούν έρχονται σε σύγκρουση με το κλίμα των εορτών. Μας βγάζουν από την εορταστική χαρούμενη διάθεση, μάλλον, δεν μας αφήνουν να μπούμε καν. Οπότε φέτος πολλοί ίσως να στόλισαν για να χαρούνε, όχι επειδή χαίρονται. Φέτος κλονίστηκαν έννοιες που θεωρούσαμε δεδομένες, όχι για τα Χριστούγεννα, αλλά για την ζωή μας γενικότερα. Έτσι οι περισσότεροι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με το φόβο. Αναπτύξαμε ανησυχίες γύρω από θέματα υγείας, οικονομικής επιβίωσης, αλλά και γύρω από το ποιοι είμαστε και που οδεύουμε. Φέτος τα Χριστούγεννα, λοιπόν, ας δώσουμε σημασία σε αυτά που μας απασχολούν και μας φοβίζουν χωρίς να τα καλύπτουμε πίσω από χαμόγελα, φωτάκια ή έθιμα της εποχής. Ας δώσουμε σημασία σε αυτό που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ πρεσβεύουν τα Χριστούγεννα, την ελπίδα, την προσφορά προς τον συνάνθρωπο και την εσωτερική λάμψη. Ας μην παρατηρήσουμε το φως των λαμπτήρων, ας εστιάσουμε στο φως της ψυχής.
Συχνά ακούμε γύρω μας την απορία «θα κάνουμε φέτος Χριστούγεννα;» ή «Να δούμε, τί γιορτές θα κάνουμε φέτος…!». Αν εστιάσουμε καθαρά στα έθιμα και την καταναλωτική συμπεριφορά, τότε «Όχι, δεν θα κάνουμε Χριστούγεννα όπως τα ξέραμε!». Αν εστιάσουμε όμως στην ουσία των Χριστουγέννων και σε όλες αυτές τις αξίες που εμπεριέχονται στις γιορτές, τότε . «Ναι, Θα κάνουμε Χριστούγεννα ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ!». Αν δώσουμε βάση στο ότι είμαστε καλά και μπορούμε να ζήσουμε και φέτος τα Χριστούγεννα, δεν έχει σημασία αν θα αγοράσουμε πολλά δώρα ή ακριβά. Δεν έχει σημασία αν θα είμαστε δεκαπέντε άτομα ή πέντε, αν το κάνουμε για το κοινό καλό και για λόγους προστασίας της υγείας. Αν δώσουμε βάση στον συνάνθρωπο και την αποδοχή αυτού όπως είναι και νιώθει, τότε αυτός δεν θα πρέπει να προσποιηθεί ένα γιορτινό ύφος, αλλά θα μπορεί να μοιραστεί τις ανησυχίες του και να τις εκφράσει, χωρίς να απομονωθεί. Αν πενθούμε αυτό το διάστημα, ας μην κρυφτούμε. Είναι φυσιολογικό αυτές τις μέρες να νιώθουμε πιο έντονη την απώλεια των αγαπημένων μας ανθρώπων. Ας είναι η προσφορά μας φέτος στους δικούς μας ανθρώπους όχι σε υλικά μετρήσιμη, αλλά συναισθηματικής αξίας. Αυτά είναι τα πραγματικά δώρα Χριστουγέννων και είναι τόσα πολλά που κανένας Άγιος Βασίλης, Santa Claus ή γεματούλης με μαύρες μπότες, κόκκινα ρούχα και γένια δεν μπορεί να τα χωρέσει στο σάκο του.
Ας μοιράσουμε στους αγαπημένους μας αποδοχή, αγάπη, συμπαράσταση και ελπίδα αυτές τις γιορτές και ας είναι ένα δώρο διαρκείας και όχι της στιγμής.
Ας είμαστε κοντά ο ένας στον άλλον ψυχικά, ειδικά τώρα που πρέπει να είμαστε σε φυσική απόσταση. Ας μην αφήσουμε κανέναν μόνο αυτά τα Χριστούγεννα – ας είμαστε συναισθηματικά ενωμένοι.
Χρόνια πολλά με υγεία
Ελένη Ελευθεριάδου
Ψυχολόγος
