Πρόγραμμα Επιστημονικού Συνεδρίου «Πρόσφυγες στην Πιερία: Ένας αιώνας μνήμης»
Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Κατερίνης – 1,2 & 3 Δεκεμβρίου 2023
Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου 2023
Έναρξη: 17:00
Χαιρετισμοί: 17:10 – 18:00
1η
Συνεδρία
Ιστορικό Πλαίσιο
Συντονισμός
Άρης Κασιμίδης
18:00 – 18:20 Βλάσης Αγτζίδης, Πώς οι πρόσφυγες έγιναν πρόσφυγες. Μια μελέτη για τη
δεκαετία 1912-1922 και την τελευταία φάση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
18:20 – 18:40 Αντώνης Κάλφας, Γραφές της προσφυγικής μνήμης. Ο λογοτεχνικός και
αφηγηματικός λόγος των προσφύγων της Πιερίας (1921-2023) ως πηγή της ιστορίας
(λογοτεχνία, θέατρο, μαρτυρίες, απομνημονεύματα και αφηγήσεις). Καταγραφή-κριτική
παρουσίαση-ανθολόγηση
Διάλειμμα: 18:40 – 18:50
2η Συνεδρία
Πρόσφυγες και Εγκατάσταση
Συντονισμός
Όλγα Ματθαίου
18:50 – 19:10 Γεωργία Μπακάλη, Το έργο της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων
στην αγροτική ύπαιθρο της Μακεδονίας. Μια αποτίμηση
19:10 – 19:30 Βασίλειος Πλατής, Πρόσφυγες στην Πιερία (1928-1932) στον αγώνα
επιβίωσης και δημιουργίας
19:30 – 19:50 Tuncay Ercan Sepetcioğlu, Tracing an immigrant community: A brief
history of migration from Katerini to Turkiye
19:50 – 20:10 Ibrahim Dizman, Omer Asan, «Ας στηριχτούμε στη φιλία, όχι στην
εχθρότητα». Όψεις προσέγγισης της τραυματικής εμπειρίας της «ανταλλαγής» και στις
δύο πλευρές του Αιγαίου.
Συζήτηση: 20:10 – 20:45
Τέλος 1ης Ημέρας
Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2023
Έναρξη: 09:30 – 09:40
3η Συνεδρία
Εκκλησιαστικά Κειμήλια και Μουσειακά Τεκμήρια
Συντονισμός
Κωνσταντίνα Ρογκότη
09:40 – 10:00 Αρχιμ. Διονύσιος Γκόλιας, Η πνευματική παρακαταθήκη των προσφύγων
των χαμένων πατρίδων που εγκαταβίωσαν στην Πιερία
10:00 – 10:20 Νικόλαος Γραίκος, Προσφυγικές φορητές εικόνες στην
Πιερία: Τεχνοτροπικές παρατηρήσεις και πολιτισμικές ερμηνείες
10:20 – 10:40 Αθηνά Τσιγκαροπούλου, Η διάσωση, διαχείριση και ανάδειξη της
προσφυγικής μνήμης μέσα από τα κειμήλια (εκκλησιαστικά και κοσμικά) της Ιεράς
Μητρόπολης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος
10:40 – 11:00 Χρύσα Κοντάκη–Αθηνά Τσιγκαροπούλου, Το Μουσείο της Ένωσης
Ποντίων Πιερίας: Προκλήσεις και προοπτικές
Συζήτηση: 11:00 – 11:15
Διάλειμμα: 11:15 – 11:30
4η Συνεδρία
Προσφυγικοί Συνοικισμοί και πολεοδομική εξέλιξη
Συντονισμός
Αντώνης Κάλφας
11:30 – 11:50 Κατερίνα Χανδόλια, Η πολεοδομική εξέλιξη της Κατερίνης, από την
οθωμανική στη σύγχρονη πόλη
11:50 – 12:10 Βίκη Μανιάτη, Τα κτίρια της Κατερίνης: μια καταγραφή των κτιρίων της
πόλης πριν και μετά την έλευση των προσφύγων μέχρι σήμερα,
12:10 – 12:30 Πάρις Παπαγεωργίου, Ο Συνοικισμός Ευαγγελικών Κατερίνης 1923-2023.
Η ίδρυση και η διαδρομή μιας ετερόδοξης προσφυγικής κοινότητας
12:30 – 12:50 Γιάννης Ποικιλίδης, Οι προσφυγικοί συνοικισμοί των Ευαγγελικών και
του Μυλαυλάκου ως ιδιαίτερες ακουστικές και θρησκευτικές κοινότητες
Συζήτηση: 12:50 – 13:00
5η Συνεδρία
Ασθένειες, Λοιμώδη Νοσήματα και Περίθαλψη
Συντονισμός
Κυριάκος Χατζηκυριακίδης
13:00 – 13:20 Ιωάννα Γιδαράκου, Λοιμώδη νοσήματα του προσφυγικού πληθυσμού και
ιατρική μέριμνα στην Πιερία την περίοδο του μεσοπολέμου
13:20 – 13:40 Νίκος Μισολίδης, Πολεμώντας τον μαύρο θάνατο των προσφύγων στον
Μακρύγιαλο Πιερίας. Το Πρότυπο Μακεδονικό Πρόγραμμα της Near East Foundation
Συζήτηση: 13:40 – 14:00
Διακοπή: 14:00 – 17:00
6η Συνεδρία
Πρωτοβουλίες Κοινωνικής Μέριμνας
Συντονισμός
Θεοδόσιος Κυριακίδης
17:00 – 17:20 Νικόλαος Τσουμπάκης, Πρόσφυγες Γανοχώρων στην Πιερία και στην
Καβάλα. Η συμβολή του Μητροπολίτη Γάνου και Χώρας Τιμόθεου Λαμνή στην
εγκατάστασή τους
17:20 – 17:40 Ελένη Ιωαννίδου, Το προσφυγικό ορφανοτροφείο ”Όλυμπος” στη Μονή
Αγίου Αθανασίου Σφηνίτσας
Συζήτηση: 17:40 – 18:00
7η
Συνεδρία
Νεοπρόσφυγες στην Πιερία (2015-έως σήμερα)
Συντονισμός
Πάρις Παπαγεωργίου
18:00 – 18:20 Ηλίας Τσολακίδης, Ο ρόλος των Κοινωνικών Δομών του Καπνικού
Σταθμού Κατερίνης κατά τη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης
18:20 – 19:05 Αλεξάνδρα Νικολάρα, Η Ιστορία & οι Δράσεις του Σωματείου
ΠΕΡΙΧΩΡΗΣΙΣ, Περικλής Σιβρής Εκπαιδευτικά Προγράμματα Ενηλίκων
Νεοπροσφύγων του Σωματείου ΠΕΡΙΧΩΡΗΣΙΣ στην Πιερία από το 2016 έως σήμερα,
Χαράλαμπος Σιδηρόπουλος, Η διεπιστημονικότητα στο πλαίσιο μιας κοινοτικής
ψυχοκοινωνικής παρέμβασης σε πρόσφυγες
Συζήτηση: 19:05 – 19:35
Τέλος 2ης ημέρας
Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 2023
Έναρξη: 10:00 – 10:10
8η Συνεδρία
Σχέσεις γηγενών-προσφύγων και η ταραγμένη δεκαετία του 1940
Συντονισμός
Ελένη Ιωαννίδου
10:10 – 10:30 Νίκος Σαπλιστής, Όψεις της συμμετοχής των Ποντίων προσφύγων στην
Εθνική Αντίσταση και το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας
10:30 – 10:50 Παρθενόπη Βέργου– Παναγιώτα Γκάτσιου, Βιογραφώντας τον Λεωνίδα
Γιασημακόπουλο: από την προσφυγιά στη γερμανική Κατοχή
10:50 – 11:10 Πέτρος Κώρης, «Δύο πρόσφυγες εξηφανίσθησαν, εις δε γέρων ερρίφθη εις
την πυράν να καή ζων»: Διαστάσεις βίας μεταξύ γηγενών και προσφύγων της Πιερίας,
1923-1945
11:10 – 11:30 Στράτος Δορδανάς, Ο Κούκος ως αντικομμουνιστικό προπύργιο: Οι άλλοι
«αγωνιστές Εθνικής Αντίστασης», διεκδικήσεις και Δημόσια Ιστορία
11:30 – 11:50 Μαρία Χρυσοχοϊδου, Οι πρόσφυγες της Πιερίας μέσα από το αρχειακό
υλικό του Τμήματος Γ.Α.Κ. Πιερίας
Συζήτηση: 11:50 – 12:10
Διάλειμμα: 12:10 – 12:30
Στρογγυλή Τράπεζα:12:30 – 13:30
Συντονισμός
Πέτρος Κώρης
Συμμετέχοντες: Βλάσης Αγτζίδης, Στράτος Δορδανάς, Θεοδόσιος Κυριακίδης
Ολοκλήρωση Επιστημονικού Συνεδρίου
