Υπερψηφίστηκε στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- αλλαγές στα εργατικά και συνδικαλιστικά το ωράριο, τις υπερωρίες, και πολλά άλλα.
Στην ονομαστική ψηφοφορία, που ακολούθησε «υπέρ» ψήφισαν 158 βουλευτές και «κατά» , 142
Νωρίτερα, Κυριάκος Μητσοτάκης και Αλέξης Τσίπρας, διασταύρωσαν τα ξίφη τους. Σχολιάζοντας τη δήλωση Τσίπρα, ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν κάνει ούτε για διαχειριστής πολυκατοικίας, την χαρακτήρισε απρέπεια, σημειώνοντας: «Δεν θα αναλάμβανα διαχειριστής σε πολυκατοικία που έχετε χτίσει εσείς ως πολιτικός μηχανικός».
O Κυριάκος Μητσοτάκης
“Καμία πρόβλεψη δεν υπάρχει σήμερα στο Εργατικό μας Δίκαιο για αλλαγές που έρχονται από το αύριο, όπως η τηλεργασία ή για προβλήματα του σήμερα, όπως ο ρόλος και των δύο γονέων στην ανατροφή των παιδιών. Και, βέβαια, σταδιακά, τα τελευταία χρόνια, μειώνεται η συμμετοχή και των γυναικών και των νέων στην απασχόληση, κάτι που δεν αποτελεί μόνο θέμα ανάπτυξης και οφειλής της κοινωνίας απέναντι στη νέα γενιά. Αποτελεί και θέμα δικαιοσύνης.
Εργαζόμενοι και μη, πάντως, αναστατώνονται από ξαφνικές απεργίες οι οποίες, αν και συχνά κηρύσσονται παράνομες, τελικά γίνονται ή πραγματοποιούνται από λίγους σε βάρος των πολλών. Δεν είναι τυχαίο ότι την περασμένη εβδομάδα η συμμετοχή στην απεργία των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς κυμάνθηκε από το 10% έως το 20% ανά Οργανισμό. Η πρωτεύουσα, όμως, παρέλυσε, επειδή έτσι αποφάσισαν 1, maximum 2, στους 10 εργαζόμενους. Ενώ υποτίθεται ότι ο εχθρός ήταν η Κυβέρνηση, τελικά τα θύματα και πάλι ήταν οι πολίτες, ο άρρωστος που ήθελε να πάει στον γιατρό ή η νοικοκυρά που ήθελε να πάει να κάνει τα ψώνια της.
Αυτό που μόλις περιέγραψα, ναι, θα μπορούσε να αποκαλεστεί «ζούγκλα της αγοράς» ή «εργασιακός μεσαίωνας», σύμφωνα με τα γνωστά συνθήματα που με τόσο μεγάλη άνεση και από κοινού αναμασάτε. Γι’ αυτό και ο νέος νόμος έρχεται να αλλάξει αυτή την κατάσταση για πρώτη φορά μετά το 1982. Θέτει κανόνες στη ζούγκλα και ξεπερνά το μεσαίωνα. Απαντά σε παθογένειες του παρελθόντος, σε προκλήσεις του παρόντος, αλλά και σε ζητούμενα του μέλλοντος.
Όσοι το αμφισβητούν αποδεικνύονται οπαδοί της συντήρησης και της καθήλωσης, ενός καθεστώτος που μάλιστα και οι ίδιοι καταγγέλλουν. Με τα 129 άρθρα του το νομοσχέδιο οικοδομεί στην Πατρίδα μας πια ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο ότι ξεκινά κυρώνοντας δύο από τις πιο εμβληματικές Συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, στην εμβέλεια των οποίων κινούνται και οι πιο πολλές από τις ρυθμίσεις του: Τη Σύμβαση 187 για την Υεία και την Ασφάλεια στην Εργασία και τη Σύμβαση 190 για την Αντιμετώπιση της Βίας και της Παρενόχλησης στην Εργασία. Νομίζω ότι οι τίτλοι και μόνο αρκούν για να δηλώσουν το περιεχόμενο και τη σημασία τους.
Τις κατευθύνσεις αυτές, αγαπητοί συνάδελφοι, υπηρετούν και οι 10 τολμηρές τομές που δρομολογούνται. Είναι τομές που θωρακίζουν τους εργαζόμενους κάνοντας σαφείς και διαφανείς τις σχέσεις με τον εργοδότη. Είναι τομές που επιτρέπουν στις δυνάμεις της παραγωγής μόνες τους να καθορίζουν τους όρους ώστε η συνεργασία τους να γίνεται πιο αποτελεσματική. Αλλά είναι και τομές που βοηθούν, επιτέλους, την εθνική οικονομία, αλλά και την ελληνική κοινωνία να συναντηθούν με τον ταχύ βηματισμό της υπόλοιπης Ευρώπης αλλά και συνολικά της εποχής μας.
Τομή πρώτη, η ψηφιακή κάρτα εργασίας την οποία θα χτυπά ο εργαζόμενος χτυπώντας, ταυτόχρονα, τη μαύρη εργασία και τις αδήλωτες υπερωρίες, αλλά και την εισφοροδιαφυγή. Γιατί στο εξής οι ώρες απασχόλησής του θα καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο και χωρίς να μεσολαβεί κανείς στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας. Καταργείται έτσι κάθε αυθαιρεσία και από κάθε πλευρά. Πρόκειται για ένα μέτρο που αποτελούσε πάγιο αίτημα της ΓΣΕΕ, εφαρμόστηκε όντως πιλοτικά από το ΠΑΣΟΚ, τώρα όμως γίνεται χειροπιαστή πραγματικότητα για όλη την αγορά εργασίας, κυρία Γεννηματά, και όχι μόνο για την πιλοτική του εφαρμογή.
Τη μεταρρύθμιση αυτή πλαισιώνει η ανασυγκρότηση της Επιθεώρησης Εργασίας. Αναρωτιέμαι γιατί τέτοια αντίδραση άραγε για το θέμα αυτό, κυρία Γεννηματά; Γιατί είναι κακό η Επιθεώρηση Εργασίας να παύει να ανήκει στον εκάστοτε Υπουργό και να αναβαθμίζεται σε Ανεξάρτητη Αρχή όπως η ΑΑΔΕ και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ενισχυμένη με μέσα και προσωπικό;
Μήπως σπάμε κάποια μαγαζάκια που είχαν στηθεί μέσα στην Επιθεώρηση Εργασίας; Γι’ αυτό ενοχλείστε τόσο πολύ που γίνεται αυτή η αλλαγή; Θα κάνει ελέγχους διασταυρώνοντας τα στοιχεία της ψηφιακής κάρτας με τις απαιτήσεις. Για παράδειγμα, δεδουλευμένων ή επιδομάτων αδείας. Και στο εξής τα δικά της πορίσματα θα συγκροτούν την αντικειμενική βάση για την επίλυση κάθε εργατικής διαφοράς, ακόμα και αν αυτή τελικά οδηγηθεί στα δικαστήρια.
Αλλαγή τρίτη, η δυνατότητα ο κάθε εργαζόμενος να διευθετεί ο ίδιος το χρόνο δουλειάς του. Έτσι, αν το επιθυμεί ο ίδιος θα μπορεί να εργαστεί ως δύο ώρες περισσότερο. Αυτές θα μεταφράζονται σε πρόσθετη άδεια, ώστε να μπορεί να ρυθμίζει καλύτερα τις προσωπικές του ανάγκες. Με αυτό τον τρόπο μία επιχείρηση θα μπορεί να λειτουργεί πιο έντονα όταν αυτό χρειάζεται, αλλά και ο εργαζόμενος θα μπορεί να διατηρεί ελεύθερες μέχρι και τρεις ημέρες την εβδομάδα. Είναι κάτι το οποίο ευνοεί τα εποχικά επαγγέλματα, αλλά διευκολύνει και μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων.
Τέταρτη παρέμβαση. Η εξίσωση των εργατοτεχνιτών με τους υπαλλήλους ως προς την αποζημίωση λόγω απόλυσης. Φαντάζομαι γνωρίζετε από πότε ισχύει το υφιστάμενο πλαίσιο. Ένα διάταγμα του 1920, προέβλεπε ότι για τους πρώτους αυτή θα αφορά λίγα μεροκάματα, ενώ για τους δεύτερους θα αντιστοιχεί με τις ετήσιες αποδοχές τους. Έπρεπε να περάσουν 101 χρόνια για να αποκατασταθεί αυτή η αδικία. Όπως και για να μεταφερθεί το βάρος της απόδειξης του λόγου απόλυσης στον εργοδότη. Όλα αυτά, λοιπόν, αλλάζουν από μία κεντροδεξιά Κυβέρνηση δύο ετών που αποδεικνύεται πιο προοδευτική από τα αριστερά συνθήματα ενός αιώνα.
Τομή πέμπτη, ειδική φροντίδα για τους δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε υπηρεσίες που παρέχονται από τις ψηφιακές πλατφόρμες. Ένας κλάδος ο οποίος διαρκώς διευρύνεται και απαιτεί πλέον τους δικούς του κανόνες. Στο εξής, λοιπόν, τα αυτοαπασχολούμενα παιδιά των courier και των delivery θα έχουν προστατευτικά κράνη και οχήματα μετακίνησης από τις εταιρείες τους. Και θα λειτουργούν, όπως όλοι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι, με ασφάλιση και εφόσον το επιθυμούν με συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Ένα νέο εργασιακό πεδίο αποκτά, δηλαδή, το δικό του ρυθμιστικό πλαίσιο.
Η έκτη μεταρρύθμιση: θεσπίζει για πρώτη φορά άδεια πατρότητας 14 ημερών με αποδοχές. Φαντάζομαι πως γνωρίζετε ότι είναι μεγαλύτερη ακόμα από το δεκαήμερο της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας. Ο νέος πατέρας θα προστατεύεται από απόλυση επί ένα εξάμηνο. Εισάγεται επίσης γονική άδεια τεσσάρων μηνών με επιδότηση στο πρώτο δίμηνο και για τους δυο γονείς. Ενώ οι γυναίκες προστατεύονται από περιστατικά βίας και παρενοχλήσεων. Απαγορεύεται η απόλυση εγκύου ή νέας μητέρας. Η απαγόρευση αυτή επεκτείνεται και για την υιοθεσία τέκνου, όπως και για τις περιπτώσεις παρένθετης μητρότητας.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, η επόμενη πρωτοβουλία εναρμονίζει τον αριθμό των υπερωριών με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Έτσι η νόμιμη επιπλέον απασχόληση αυξάνεται σε 150 ώρες ετησίως. Με τις ανάλογες, βεβαίως, προσαυξήσεις στην αμοιβή των εργαζομένων. Στην απέναντι όχθη, όταν θα υπάρξει υπέρβαση αυτού του ορίου, οι υπερωρίες θα αποζημιώνονται με βάση το 120% του κανονικού ωρομισθίου, αντί του 80% σήμερα. Και αυτό τι θα σημαίνει: Πρόσθετη παραγωγή, και στα κέρδη από αυτήν είναι σωστό να συμμετέχουν και εκείνοι που έχουν συμβάλει στη δημιουργία τους.
H όγδοη καινοτομία φέρνει την Ελλάδα πρωτοπόρα στη νομοθέτηση κανόνων για την τηλεργασία. Αυτή θα γίνεται υποχρεωτική μόνο για λόγους δημόσιας υγείας, με τη σχετική υποδομή να βαραίνει πάντα τον εργοδότη. Αλλά, όπου ισχύει, θα τη συνοδεύει το δικαίωμα στην αποσύνδεση, όπως συμβαίνει ήδη στη Γαλλία και στην Ισπανία. Ο εργοδότης δεν θα μπορεί να απασχολεί, να ενοχλεί με διαρκή email τον εργαζόμενο από απόσταση εκτός του ωραρίου. Προβλέπονται μάλιστα και οι τεχνικές διαδικασίες, ώστε η ηλεκτρονική επικοινωνία εργοδότη-εργαζόμενου να ολοκληρώνεται αυτόματα μετά το πέρας της εργασίας.
Αν η τελευταία αυτή ρύθμιση αφορά ένα θέμα το οποίο μας έρχεται από το αύριο, η επόμενη κλείνει μια πληγή από το χθες. Στο εξής θα λειτουργούν Κυριακή και στην Ελλάδα όποιες επιχειρήσεις λειτουργούν και στην υπόλοιπη Ευρώπη και κυρίως στις Μεσογειακές χώρες. Η σχετική λίστα διευρύνεται. Όμως, τα δικαιώματα των εργαζομένων παραμένουν σταθερά. Η αμοιβή τους προσαυξάνεται κατά 75% και κάθε εργάσιμη ημέρα θα αναπληρώνεται με μία ακόμα μέρα ξεκούρασης την επόμενη εβδομάδα. Είναι μία ρύθμιση από τις πιο φιλεργατικές σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το δεκάλογο των μεγάλων τομών ολοκληρώνει η δημοκρατική διαφάνεια στο σημερινό σκοτεινό λαβύρινθο του συνδικαλισμού, με μέτρα που τον επαναφέρουν στον αληθινό του ρόλο. Δηλαδή, σε αυτόν της υπεράσπισης των συμφερόντων των εργαζόμενων με δικλείδες που αποτρέπουν την κατάχρηση των κινητοποιήσεων, που τελικά περιθωριοποιεί και τα δίκαια αιτήματα των συνδικαλιστών. Αλλά και με πρόνοιες ώστε οι διεκδικήσεις μιας ομάδος πολιτών να μην στρέφονται εναντίον των υπολοίπων. Γιατί το δημόσιο συμφέρον είναι το συμφέρον όλων.
Με το νέο πλαίσιο, όταν μία απεργία απορρίπτεται από το δικαστήριο, δεν θα μπορεί να επιστρέφει “από το παράθυρο” με άλλη απόφαση δευτεροβάθμιου σωματείου. Με άλλα λόγια, η απεργία διαχωρίζεται από την παρανομία. Και ναι, στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας θα υπάρχει πάντα προσωπικό ασφάλειας. Δεν θα πνίγονται οι Δήμοι στα σκουπίδια, δεν θα μένουν χωρίς συγκοινωνίες όλοι οι πολίτες όταν ένα σωματείο διεκδικεί κάποιο αίτημα. Αλλά και οι ίδιες οι κινητοποιήσεις θα πρέπει να αποφασίζονται με τη συμμετοχή των εργαζόμενων και όχι σε κλειστά γραφεία.
Από την άλλη πλευρά, η επιστροφή των συνδικαλιστών στα γνήσια, στα πραγματικά τους καθήκοντα, θα αναβαθμίσει τελικά και τους ίδιους ως συνεπείς κοινωνικούς εταίρους. Η απαγόρευση να χρηματοδοτούνται από τους εργοδότες ή και από τα κόμματα θα εμποδίσει τη χειραγώγησή τους. Και η αντιστοίχιση -είμαι σίγουρος ότι θα συμφωνείτε- των προνομίων τους με εκείνα της εγκύου εργαζόμενης θα αποκλείει τη μετατροπή τους σε μία ξεχωριστή κάστα μεταξύ των συναδέλφων τους. Και η επαναφορά των συνδικαλιστών στην ώσμωση με την κοινωνία θα τους απεγκλωβίσει και από τη σημερινή γραφειοκρατική τους απομόνωση.
Όλα αυτά συμπληρώνουν την εικόνα που θέλουμε για τον κόσμο της εργασίας. Με τον υπάλληλο να μην χάνει μισό μισθό το μήνα από υπερωρίες που δεν αναγνωρίζονται, την εργαζόμενη -που παράλληλα σπουδάζει- να μπορεί να κρατά ελεύθερη την Παρασκευή της -αν το θέλει- και να μπορεί να καταγγέλλει άφοβα όποιον την παρενοχλεί στο γραφείο. Τον τεχνίτη να παίρνει πλήρη αποζημίωση στην περίπτωση που φύγει από τη δουλειά, αλλά και τον αεικίνητο ντελιβερά να είναι και αυτός πλέον ένας κανονικός υπάλληλος, με ασφάλεια, με δικαιώματα, με ασφάλιση. Στην ίδια εικόνα ανήκει και όποια ή όποιος θα κλειδώνει άφοβα πια τον υπολογιστή του, την οθόνη του μόλις τελειώνει η εργασία του από απόσταση.
Τα ζευγάρια θα έχουν μεγαλύτερη γονική άδεια και ο πατέρας, μάλιστα, για πρώτη φορά. Και όλους θα τους καλύπτει μία ισχυρή Ανεξάρτητη Αρχή που θα ελέγχει ηλεκτρονικά τη νομιμότητα στο χώρο που δουλεύουν. Και όλοι τους θα συναντούν τους συνδικαλιστές των σωματείων δίπλα τους, όχι μπροστά στα πλοία όταν ξεκινούν για λίγες διακοπές. Γιατί τα μπλόκα στους καταπέλτες μετατρέπονται πλέον σε καταπέλτη της κοινωνίας κατά των εχθρών της”.
