Στην τελική ευθεία εισέρχεται το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», το οποίο θα ξεκινήσει επίσημα στις 30 Νοεμβρίου, σύμφωνα με το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα υποβολής αιτήσεων ανά Περιφέρεια:
| Περιφέρεια | Έναρξη υποβολής αιτήσεων |
| Κρήτης, Β. Αιγαίου, Ν. Αιγαίου | 30.11.2020 |
| Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης | 02.12.2020 |
| Δυτικής Μακεδονίας | 04.12.2020 |
| Κεντρικής Μακεδονίας | 07.12.2020 |
| Θεσσαλίας | 09.12.2020 |
| Ηπείρου, Ιονίων Νήσων | 11.12.2020 |
| Αττικής | 14.12.2020 |
| Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου | 16.12.2020 |
| Δυτικής Ελλάδας | 18.12.2020 |
| Πολυκατοικίες | 11.01.2021 |
Το Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναρτά σήμερα στην ιστοσελίδα του (www.ypeka.gr) τα βασικά σημεία του Οδηγού του προγράμματος, ενόψει της έκδοσης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την προκήρυξη του «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», που θα εκδοθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Στόχος είναι να δοθεί επαρκής χρόνος όχι μόνο στους ενδιαφερόμενους πολίτες, αλλά και σε όλους τους εμπλεκόμενους, να ετοιμάσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την υποβολή της αίτησής τους σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που προαναφέρθηκε να εξοικειωθούν με τις αλλαγές που επέρχονται σε σχέση με τα προηγούμενα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον». Στο πλαίσιο αυτό, την προσεχή Τρίτη 20 Οκτωβρίου θα αρχίσει να λειτουργεί helpdesk με γραμμές τηλεφωνικής εξυπηρέτησης για την καλύτερη προετοιμασία του κοινού.
Υπενθυμίζεται ότι το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» θα έχει προϋπολογισμό 850 εκατ. ευρώ και θα παραμείνει «ανοιχτό» μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων ανά περιφέρεια. Ο προϋπολογισμός του προγράμματος περιλαμβάνει πόρους επιχορήγησης ύψους € 803 εκατ. (κατανεμημένους ανά περιφέρεια σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί) και πόρους από το υφιστάμενο Ταμείο του προγράμματος Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον ΙΙ για την εξυπηρέτηση δανείων.
| Περιφέρεια | Προϋπολογισμός Επιχορήγησης(€ εκατ.) |
| Κρήτης | 31.0 |
| Β. Αιγαίου | 12.0 |
| Ν. Αιγαίου | 27.0 |
| Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης | 74.0 |
| Δυτικής Μακεδονίας | 73.5 |
| Κεντρικής Μακεδονίας | 130.0 |
| Θεσσαλίας | 84.0 |
| Ηπείρου | 65.0 |
| Ιονίων Νήσων | 10.0 |
| Αττικής | 160.0 |
| Στερεάς Ελλάδας | 31.5 |
| Πελοποννήσου | 48.0 |
| Δυτικής Ελλάδας | 57.0 |
O υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Xατζηδάκης δήλωσε σχετικά:
«Η προδημοσίευση του οδηγού του «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» σήμερα δείχνει ότι μπαίνουμε στην γραμμή της αφετηρίας για την ενεργοποίηση του μεγαλύτερου προγράμματος ενεργειακής εξοικονόμησης που είχαμε ποτέ.Το γνωστό σε όλους «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον», το δημοφιλέστερο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ που ξεκινήσαμε με τον Κωστή Μουσουρούλη το 2009, μετατρέπεται σε «Εξοικονομώ-Αυτονομώ». Απαντά στην αυξημένη έμφαση σε θέματα ενεργειακής εξοικονόμησης που δίνεται πλέον τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Βασικές διαφορές με τα παλιά «Εξοικονομώ» είναι:
-Η πολύ υψηλότερη χρηματοδότηση των 850 εκατ. ευρώ (υπενθυμίζω ότι όλα τα προγράμματα που «έτρεξαν» από το 2011 και μετά είχαν συνολικό προϋπολογισμό της τάξης των 1,3 δις. ευρώ).
-Το πολύ μεγαλύτερο ποσοστό επιδοτήσεων που φτάνει ακόμα και το 85% (95% στις λιγνιτικές περιοχές – ρήτρα δίκαιης μετάβασης), και συνδέεται για πρώτη φορά με την εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας.
-Η παράμετρος της ενεργειακής αυτονομίας, με εγκατάσταση «έξυπνων» συστημάτων και παρεμβάσεις για παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας.
Το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» θα ακολουθήσουν ακόμα μεγαλύτερα προγράμματα εξοικονόμησης από το επόμενο έτος και μετά. Αυτό σημαίνει ότι όσοι δεν υπαχθούν στο τρέχον πρόγραμμα θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στους επόμενους κύκλους μαζί με άλλους ενδιαφερομένους, με νέες αιτήσεις. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο οι πόροι που εκτιμάται ότι θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης για προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας έως και το 2023 θα ανέλθουν σε 3 δισεκατομμύρια ευρώ! Και στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και κεφάλαια από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 που θα διασφαλίσουν ότι τα επόμενα χρόνια θα κάνουμε ένα πραγματικό άλμα στην ενεργειακή εξοικονόμηση, μια πράσινη πολιτική με σημαντικά οφέλη για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τον κατασκευαστικό κλάδο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η ενεργειακή κατανάλωση που σχετίζεται με τα κτίρια στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 42% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ελλάδα, ενώ οι κατοικίες αποτελούν έναν από τους πλέον σημαντικούς καταναλωτές ενέργειας στη χώρα καθώς αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του κτιριακού αποθέματος (79,1%). Το 83,82% των κτιρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν το έτος 1980 έχουν πολύ χαμηλή ενεργειακή αποδοτικότητα (κτίρια κατηγορίας Η), με τα πιο ενεργοβόρα κτίρια κατοικιών να είναι οι μονοκατοικίες.
Αναφορικά με την ενεργειακή κατηγορία των κατοικιών, το μεγαλύτερο ποσοστό (66,83%) κατατάσσεται στις κατηγορίες Ε-Η, το 26,81% στις κατηγορίες Γ-Δ και μόλις το 6,36% στις κατηγορίες Α-Β. Είναι επομένως σαφές ότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος στη χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» (και τα προγράμματα που θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια) αποτελούν κεντρικό εργαλείο για την επίτευξη του στόχου του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 60.000 κατοικιών τον χρόνο για την επόμενη δεκαετία.
Συμβάλλοντας, λοιπόν, στην υλοποίηση του ΕΣΕΚ το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» δρομολογείται με προσαρμογή και βελτίωση του υφιστάμενου χρηματοδοτικού μοντέλου, αποσκοπώντας στην μεγιστοποίηση των ωφελειών μέσω της αύξησης των πολιτών που μπορούν να λάβουν μέρος, καθώς και της απλοποίησης της πιστοποίησης των παρεμβάσεων. Έτσι, το νέο πρόγραμμα θα προσφέρει υψηλά οικονομικά και λειτουργικά οφέλη προς τα ελληνικά νοικοκυριά με ταυτόχρονη κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών.
Tα κυριότερα χαρακτηριστικά/αλλαγές του «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα είναι τα εξής:
Νέα κριτήρια επιλεξιμότητας κατοικιών (ενεργειακή κατηγορία)
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:
- Υφίσταται νόμιμα.
- Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
- Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
- Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ (από Δ που ήταν στους προηγούμενους κύκλους).
Κίνητρα Προγράμματος (ΝΕΟΣ Μέγιστος προϋπολογισμός παρεμβάσεων, νέες αμοιβές για Πιστοποιητικά Ενεργειακής Επιθεώρησης, μελέτες, κλπ)
Τα κίνητρα του προγράμματος αφορούν:
Α. Επιχορήγηση του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων των επιλέξιμων ακινήτων σε ποσοστό έως 85% και 95% για τις λιγνιτικές περιοχές
Σημειώνεται ότι ο επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση Ωφελούμενου δεν μπορεί να υπερβαίνει το γινόμενο του 1,2 € επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh) όπως προκύπτει από το Α΄ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Ο εν λόγω περιορισμός θα ελέγχεται εκ νέου κατά την υποβολή του Β΄ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, με βάση την πραγματικά επιτευχθείσα εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας (kWh).
Β. Δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου 100%, στη βάση σχετικού αιτήματος του Ωφελούμενου για την κάλυψη της ιδιωτικής συμμετοχής
Γ. Επιπρόσθετα, επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα σε ποσοστό 100% της δαπάνης, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης σε:
- Το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων
- Η αμοιβή του συμβούλου έργου σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου, συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση,
- Η αμοιβή για τυχόν εκδόσεις αδειών/εγκρίσεων ή εκπόνησης μελετών (στα πλαίσια έκδοσης αδειών/εγκρίσεων) που απαιτούνται από την κείμενη νομοθεσία για την υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου),
- Για πολυκατοικίες τύπου Α/Β, η αμοιβή για την επιθεώρηση και την έκδοση πιστοποιητικού ελέγχου ανελκυστήρα από αναγνωρισμένο φορέα, όπως υλοποιούνται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, μέχρι ποσού των 250 €.
Συνοπτικά οι ανώτατες τιμές έχουν ως εξής:
Πίνακας: Ανώτατες τιμές επιλέξιμων δαπανών ανά τύπο κατοικίας/αίτησης (€)
| Α/Α | Υπηρεσία | Μονοκατοικία/ μεμον. Διαμέρισμα | Πολυκατοικία τύπου Α | Πολυκατοικία τύπου Β |
| 1 | ΠΕΑ Α | 75+2,50/m2 με max=400 | 75+1,7/m2 με max=1095 | 75+1,7/m2 με max=1095 |
| 2 | ΠΕΑ Β | 75+2,50/m2 με max=400 | 75+1,7/m2 με max=1095 | 75+1,7/m2 με max=1095 |
| 3 | Πιστοποιητικό Ανελκυστήρα | Δεν προβλέπεται | 250 | 250 |
| 4 | Σύμβουλος | 350 | 350+70/διαμ με max=770 | 350 |
| 5 | Άδεια / Μελέτη | 250/μελέτη και 350 συνολικά | 250+70/διαμερ. με max=670/μελέτη και 940 συνολικά | 250+70/διαμερ. με max=670/μελέτη και 940 συνολικά |
| Μέγιστο επιλέξιμο κόστος Λοιπών Δαπανών | 1.500 | 4.150 συνολικά (max 1.500 ανά διαμέρισμα) | 3.730 | |
| Aνώτατος Π/Υ παρεμβάσεων: | 48.500 | 48.500 ανά διαμέρισμα | 76.270 | |
| Συνολικός Ανώτατος Π/Υ | 50.000 | 50.000 ανά διαμέρισμα | 80.000 |
- Όλες οι ανωτέρω τιμές συμπεριλαμβάνουν Φ.Π.Α.
Ο συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός διαμορφώνεται από το άθροισμα του ανώτατου προϋπολογισμού επιλέξιμων παρεμβάσεων και του ανώτατου προϋπολογισμού λοιπών δαπανών, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει:
– τα 50.000 € για μονοκατοικία/μεμονωμένο διαμέρισμα/διαμέρισμα ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία τύπου Α,
– τα 80.000 € για αίτηση πολυκατοικίας τύπου Β.
Νέα ποσοστά επιχορήγησης και 3 νέες ειδικές προσαυξήσεις
Προβλέπεται βασικό ποσοστό επιχορήγησης65% και επί του βασικού ποσοστού προβλέπονται οι κάτωθι προσαυξήσεις:
– Επί του βασικού ποσοστού επιχορήγησης προστίθεται επιπλέον σε όλους ειδική προσαύξηση 10% λόγω των δυσμενών επιπτώσεων στα νοικοκυριά και την οικονομία από την πανδημία COVID – 19.
– Σε κτίρια ενεργειακής κατηγορίας Η και Ζ (μονοκατοικίες, μεμονωμένα διαμερίσματα, πολυκατοικίες Τύπου Α), εφόσον επιτευχθεί αναβάθμιση σε τουλάχιστον Β’ ενεργειακή κατηγορία, προστίθεται ενεργειακό premium +10%.
-Eιδικά για τους κάτωθι δήμους, οι οποίοι ανήκουν σε λιγνιτικές περιοχές, το βασικό ποσοστό επιχορήγησης προσαυξάνεται κατά 10% % (ρήτρα δίκαιης μετάβασης):
Πίνακας: Δήμοι σε απολιγνιτοποίηση
| Π.Ε. Κοζάνης: | Δήμος Κοζάνης, Δήμος Βοΐου, Δήμος Βελβεντού, Δήμος Εορδαίας, Δήμος Σερβίων |
| Π.Ε.Φλώρινας: | Δήμος Φλώρινας, Δήμος Αμυνταίου, Δήμος Πρεσπών |
| Π.Ε. Αρκαδίας: | Δήμος Μεγαλόπολης, Δήμος Γορτυνίας |
Καταλήγοντας έτσι σε μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης 85% και 95% για τις λιγνιτικές περιοχές
Πίνακας: Επιχορήγηση μεμονωμένου διαμερίσματος και μονοκατοικίας
| Ατομικό Εισόδημα | Οικογενειακό Εισόδημα | Βασικό Ποσοστό Επιχ/σης* | COVID-19 premium | Ενεργειακό premium | Μέγιστο Ποσοστό Επιχ/σης | Μέγιστο Ποσοστό Επιχ/σης για λιγνιτικές περιοχές | |
| 1 | ≤ 10.000 | ≤ 20.000 | 65% | 10% | 10% | 85% | 95% |
| 2 | > 10.000 – 20.000 | > 20.000 – 30.000 | 55% | 10% | 10% | 75% | 85% |
| 3 | > 20.000 – 30.000 | > 30.000 – 40.000 | 50% | 10% | 10% | 70% | 80% |
| 4 | > 30.000 – 50.000 | > 40.000 – 70.000 | 45% | 10% | 10% | 65% | 75% |
| 5 | > 50.000 – 90.000 | > 70.000 – 120.000 | 35% | 10% | 10% | 55% | 65% |
* Στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης προστίθεται ποσοστό 10% για τους λιγνιτικούς δήμους του πίνακα 2.2.2
Αποδέσμευση των αιτήσεων πολυκατοικίας από την εισοδηματική κατηγορία
Για αιτήσεις πολυκατοικίας, το ποσοστό επιχορήγησης είναι ανεξάρτητο από το εισόδημα των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα, και ορίζεται ως εξής:
Πίνακας: Επιχορήγηση Πολυκατοικίας Τύπου Α – Β
| Πολυκατοικία | Βασικό ποσοστό επιχορήγησης * | COVID-19 premium | Ενεργειακό premium | Μέγιστο Ποσοστό Επιχ/σης | Μέγιστο Ποσοστό Επιχ/σης για λιγνιτικές περιοχές | |
| 1 | Τύπου Α | 60% | 10% | 10% | 80% | 90% |
| 2 | Τύπου Β | 60% | 10% | – | 70% | 80% |
* Στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης προστίθεται ποσοστό 10% για τους λιγνιτικούς δήμους του πίνακα 2.2.
Δημιουργία νέας επιλογής αίτησης πολυκατοικίας “τύπου Β” μόνο για κοινόχρηστες παρεμβάσεις
Στο «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ» υπάρχουν πλέον τριών ειδών αιτήσεις. Μια για μεμονωμένα διαμερίσματα ή μονοκατοικίες και δύο για πολυκατοικίες.
| Αίτηση Μεμονωμένου Διαμερίσματος ή Μονοκατοικίας, |
| Αίτηση Πολυκατοικίας Τύπου Α: Αφορά αίτηση πολυκατοικίας που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπό της και συνδέεται με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν κοινόχρηστες και μη κοινόχρηστες παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών. |
| ΝΕΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΤΟ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ» Αίτηση Πολυκατοικίας Τύπου Β (Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις): Αφορά αίτηση πολυκατοικίας που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπό της και περιλαμβάνει μόνο αυτοτελείς παρεμβάσεις εξοικονόμησης – αυτονόμησης ενέργειας των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας, χωρίς, δηλαδή να συμπεριλαμβάνονται παρεμβάσεις στα διαμερίσματα. |
Αλλαγή στις προϋποθέσεις υποβολής
Πλέον σε ένα ΑΦΜ θα επιτρέπονται περισσότερες της μίας υποβολές για διαφορετικές κατοικίες.
Προσθήκη νέας συνιστώσας «λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης – αυτονόμησης ενέργειας»
Οι νέες Επιλέξιμες κατηγορίες παρεμβάσεων αφορούν:
- Παρεμβάσεις Ενεργειακής αυτονομίας (Συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ -επιλέξιμη παρέμβαση αποτελεί η εγκατάσταση Φ/Β σταθμού μόνο για την κάλυψη της ζήτησης (net metering) και εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται, με τις κύριες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+,
- Συστήματα αποθήκευσης (μόνο ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου Φωτοβολταϊκού σταθμού )
- Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων
- Παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (Smart Home)
- Καθώς και Λοιπές Επιλέξιμες Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις (Πολυκατοικίες)
- Αναβάθμιση ανελκυστήρα
- Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού
